|

Kim są zwycięzcy konkursu „Moja SMART wieś. IDEA I FAKT”?

Konkurs „Moja SMART wieś. IDEA I FAKT”  jest inicjatywą skierowaną do osób fizycznych i podmiotów (osób prawnych), bez względu na wiek i miejsce zamieszkania, którym bliskie są problemy obszarów wiejskich.

15 czerwca 2021 r. w Sali Lustrzanej Pałacu Staszica w Warszawie odbyła się uroczysta gala wręczenia nagród w II konkursie "Moja SMART wieś. IDEA i FAKT", organizowanym przez Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.

Uroczystą galę otworzył prowadzący dr hab. Sławomir Kalinowski, prof. IRWiR PAN, który przywitał zebranych gości – laureatów, osoby towarzyszące, zaproszonych gości oraz członków kapituły konkursu. Do inauguracyjnych przemówień zaproszeni zostali: Dyrektor IRWIR PAN, dr hab. Monika Stanny, prof. IRWiR PAN (która podkreślała między innymi, że smart village to koncepcja, która powinna inspirować do zmian i podejmowania przedsięwzięć odpowiadających na potrzeby członków danych społeczności wiejskich) oraz Dyrektor Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Warszawie, Paweł Krzeczunowicz, który zaakcentował jak ważne są to inicjatywy w zakresie kształtowania polityki UE. Oferowanie wsparcia inteligentnym wsiom będzie istotne w następnym okresie programowania funduszy unijnych na rzecz rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.

Patronem Medialnym konkursu był „Tygodnik Poradnik Rolniczy”, reprezentowany na gali przez Redaktor Karolinę Kasperek i Monikę Roszak.

Następnie o koncepcji smart villages opowiedział mgr Łukasz Komorowski (IRWiR PAN). W swojej wypowiedzi podkreślał, że mianem smart villages określić można te wsie (społeczności lokalne), które wykorzystują technologie cyfrowe i innowacje na co dzień, poprawiając w ten sposób jakość życia, polepszając standard usług publicznych i lepiej wykorzystując zasoby lokalne. Zaprezentował błędne koło upadku wsi oraz przykładowe obszary działań inteligentnych.

Na koniec swojej wypowiedzi przedstawił rekomendacje wobec smart villages, wśród których znalazły się następujące:

  • Budować na doświadczeniach
  • Zaczynać od jednej wsi, ale budować partnerstwo
  • Uwzględniać zapóźnienie cyfrowe wsi
  • Ważni są ludzie
  • Premia za aktywność
  • SV może pomóc małym gospodarstwom
  • Zadbać o doradztwo i wsparcie Smart Village

W dalszej kolejności Zastępca Dyrektora IRWiR PAN, dr Anna Rosa, przewodnicząca kapituły konkursu podsumowała konkurs. Podkreśliła, że główny cel konkursu to:

  • identyfikacja wprowadzonych innowacji społecznych i cyfrowych w przestrzeni wiejskiej (opis stanu faktycznego) oraz wizji i pomysłów wdrażania koncepcji smart villages w przyszłości,
  • upowszechnianie i promocja koncepcji smart villages wśród mieszkańców obszarów wiejskich,
  • zaprezentowanie idei i faktów dotyczących smart villages w formie elektronicznej.

Przypomniała skład kapituły konkursu (Przewodniczący Kapituły: Anna Rosa, Członek Kapituły: Monika Stanny, Adam Czarnecki, Sławomir Kalinowski, Łukasz Komorowski) i poinformowała, że na konkurs wpłynęło 108 prac, w tym 52 prace w części FAKT i 56 prac w części IDEA. W swojej wypowiedzi podkreśliła, że tematyka przysłanych na konkurs prac była bardzo zróżnicowana i obejmowała między innymi działania na rzecz środowiska naturalnego, poprawy infrastruktury społecznej, poprawy infrastruktury technicznej, promocji kultury i historii. Część opisanych przez uczestników konkursu działań i inicjatyw wpływała na poprawę jakości życia społeczności lokalnych.

Prowadzący galę podkreślił, iż wszystkie prace były ciekawe i jak trudna była ocena zgłaszanych prac. Następnie poinformował, że główne nagrody zdobyli:

w części FAKT

I nagroda i 5 tys. zł: Agnieszka Weyna – „Górnicza Wioska kopalnią idei Smart Villages”, Piła, gm. Gostycyn, woj. kujawsko-pomorskie.

Wioska z tematem przewodnim – tzw. wioska tematyczna, która stała się motorem „smart” zmian w małej, wiejskiej miejscowości o nazwie Piła, liczącej około 109 mieszkańców, położonej w malowniczej części Borów Tucholskich. Nagroda za szereg działań poprawiających jakość i poziom życia mieszkańców sołectwa: w tym projekt "Ekomuzeum Węgla Brunatnego w Borach Tucholskich”, grę terenową „Quest Kuferek Wilhelma Krügera”, utworzenie Przedsiębiorstwa Społecznego „Górnicza Wioska” Sp. z o.o., geocaching, czy też przygotowanie interaktywnej makiety Maszynowni, a także biologiczna oczyszczalnia ścieków. Różnorodność i innowacyjność przeprowadzonych działań, projektów i rozwiązań wpisują się w ideę smart villages ze względu na swój wymiar społeczny – utworzenie wioski tematycznej, aktywizacja gospodarcza mieszkańców w branży turystycznej z wykorzystaniem lokalnych zasobów historycznych, kulturowych i przyrodniczych. Przeprowadzone działania są również innowacyjne w zakresie wykorzystywania technologii cyfrowych – warsztaty z modelowania 3D i digitalizacji obiektów zabytkowych, wykorzystanie technologii audio i wideo w obsłudze ruchu turystycznego przez mieszkańców – np. usługa audioprzewodnika w 3 językach, interaktywny model miejscowości Piła z przeszłości, monitoring budek lęgowych ptaków zamieszkujących wieś tematyczną.

II nagroda i 4 tys. zł: Grzegorz Stępień – „Przystanki z historią i usługa Małkocin SCANSEN”, Małkocin, gm. Stargard, woj. zachodniopomorskie.

Projekt polegający na budowie - na wniosek mieszkańców, nowych wiat przystankowych, które zastąpiły stare, nieestetyczne wiaty. Jednak to nie tylko budowa nowych, przeszklonych przystanków, ale cała gama usług dla korzystających – wdrożenie mobilnej informacji pasażerskiej oraz montaż materiałów ikonograficznych przedstawiających historię wsi i aktualne wydarzenia w formie pisanej oraz cyfrowej, uzyskiwanej po zeskanowaniu kodów QR. Na uwagę zasługuje fakt, że przedsięwzięcie przyczyniło się do poprawy jakości ważnej usługi – transportu publicznego, a co za tym idzie, także jakości życia mieszkańców, którzy nie tylko korzystają z transportu publicznego, ale sami kreują rozkłady jazdy. Dodatkowo, przy wprowadzaniu rozwiązań cyfrowych w sołectwie zadbano, by wszyscy mieszkańcy mogli korzystać ze zniżek na internet od lokalnego dostawcy.

III nagroda i 3 tys. zł: Justyna Helicka (Stowarzyszenie Rozwoju Mieronic "Idziemy w Przyszłość") – „Smart Wieś - Mieronice”, Mieronice, gm. Małogoszcz, woj. świętokrzyskie.

Dwa komplementarne wobec siebie projekty, które ogólnie miały na celu poprawę jakości życia mieszkańców wsi poprzez ułatwienie im wypoczynku, rekreacji na świeżym powietrzu, obcowania z przyrodą, integracji społecznej. Pierwsza inicjatywa to tzw. „Mieronicka strefa relaksu” polegająca na budowie tężni i ścieżki sensorycznej wraz z biblioteką zewnętrzną, placem zabaw i zewnętrzną siłownią; druga inicjatywa, to „Salon hamakowy nad stawem” obejmująca zagospodarowanie terenu wokół stawu wiejskiego przy wykorzystaniu elementów infrastruktury rekreacyjnej, zieleni i m.in. hotelu dla owadów. Warte podkreślenia są trzy kwestie: po pierwsze opisane inicjatywy nie segregują, lecz łączą różne grupy wiekowe i społeczne tej miejscowości mając wkład w (od)budowywanie relacji, więzi społecznych i poprawiając poziom integracji między mieszkańcami; po drugie, w obecnej sytuacji, która nauczyła nas, że dbałość o zdrowie społeczeństwa jest kwestią kluczową opisane inicjatywy uznać można nie tylko za bardzo aktualne, ale i niezwykle potrzebne w walce ze skutkami pandemii oraz dla poprawy stanu zdrowia ludności; po trzecie, ciekawe i nowe rozwiązania w rodzaju tężni, ścieżki sensorycznej, salonu hamakowego, świadczą, że te innowacyjne formy odpoczynku nie muszą być realizowane wyłącznie w miastach.

Ponadto, Kapituła Konkursu przyznała 6 równorzędnych wyróżnień po 1 tys. zł:

  • Alina Jeleń – „Ta wioska durch nas bierze… czyli o Koteżach – SMART wsi, w której żyję”, Koteże, gm. Starogard Gdański, woj. pomorskie.
  • Wioletta Piwowarska – „Smart działania na wsi, czyli niezwyczajne działania w zwyczajnych miejscach. Na przykładzie Fundacji PasjoDzielnia z Wiązownicy-Kolonii”, Wiązownica-Kolonia, gm. Staszów, woj. świętokrzyskie.
  • Jerzy Ryziński, burmistrz Miasta i Gminy Sochocin – „Sochocińskie Smart inspiracje”, gm. Sochocin, woj. mazowieckie.
  • Stowarzyszenie Zespół Pieśni i Tańca "CHLUDOWIANIE" – „Rewitalizacja Starego Baru”, Chludowo, gm. Suchy Las, woj. wielkopolskie.
  • Łukasz Witczak – „Zagospodarowanie przestrzeni publicznej przy Centrum Aktywności Lokalnej i Ochotniczej Straży Pożarnej w Łuszczanowie”, Łuszczanów, gm. Jarocin, woj. wielkopolskie.
  • W tym wyróżnienie sponsorowane przez Patrona Medialnego „Tygodnik Poradnik Rolniczy”: Anna Elsner – „Kwitnąca Wola Cygowska”, Wola Cygowska, gm. Poświętne, woj. mazowieckie.

W części IDEA

I nagroda i 5 tys. zł: Krzysztof Jaszczuk – „Czysta energia, zdrowe powietrze - szczęśliwa Gęś”, Gęś, gm. Jabłoń, woj. lubelskie.

Idea koncentruje się wokół biogazowni o mocy 1,5MW. Celem projektu jest wytwarzanie czystej energii oraz zapewnienie zbytu na płody rolne. Wybudowanie biogazowni pozwoli na stworzenie stabilnego lokalnego rynku zbytu płodów rolnych z jednoczesnym umożliwieniem dostępu do naturalnego nawozu wysokiej jakości. Energia powstała w wyniku fermentacji gazów w całości zostanie wykorzystana przez mieszkańców wsi co ułatwi im konkurencyjność poprzez obniżenie kosztów prowadzenia gospodarstwa. Inwestycja pozytywnie wpłynie na ograniczenie śladu węglowego.

II nagroda i 4 tys. zł: Łukasz Zaranek – „Świadome eko-sołectwo”, Pruśce, gm. Rogoźno, woj. wielkopolskie.

Inicjatywa ma dać wskazówkę jak polepszyć komfort życia mieszkańców małych ojczyzn. Proponowane działania zmierzają do posadzenia drzew tlenowych – oxytree, które pochłaniają 10 razy więcej CO2 niż inne drzewa. Dodatkowo proponowany jest monitoring jakości powietrza, za pomocą urządzeń i aplikacji do tego dostosowanych np. SMOGTOK, Kolejna część projektu opiera się na posadzeniu roślin miododajnych, tak by zadbać o pszczoły. Ważnym elementem projektu jest również punkt doradztwa klimatycznego, dzięki którym mieszkańcy mogliby dowiedzieć się o możliwościach wprowadzenia zmian proekologicznych. Ostatnią częścią jest eko-oświetlenie za pomocą lamp LED. Zatem głównym celem projektu jest uświadomienie i aktywizacja społeczeństwa w zakresie zmian klimatycznych.

III nagroda i 3 tys. zł: Sandra Żukowska, Beata Chmiel – „Smart mobilność – odpowiedź na wyzwania współczesnej wsi na przykładzie Głuszyna”, Głuszyno, gm. Potęgowo, woj. pomorskie.

Celem jest realizacja inwestycji – utworzenia ciągu pieszo-rowerowego ze wsi Głuszyno do pobliskiej stacji kolejowej wraz z budową bezpiecznej (m.in. wyposażonej w monitoring) i chroniącej przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi wiaty przystankowej na tejże stacji. Idea bezpośrednio odpowiada na problemy transportowe mieszkańców, choć w szerszym ujęciu odpowiada też na potrzebę poprawy jakości życia codziennego mieszkańców. Pomysł, który nie tylko w sferze teoretycznej, ale i praktycznej nawiązuje do założeń idei smart village, poprzez m.in. odwołania do kwestii wykorzystania nowoczesnych technologii (lampy solarne, monitoring z połączeniem internetowym), wdrażaniem gospodarki niskoemisyjnej (promowanie transportu kolejowego i rowerowego), mobilności i bezpieczeństwa oraz relacji sąsiedzkich w skali lokalnej. Warte podkreślenia są rekomendacje dla urzędników gminy Potęgowo, którzy byliby odpowiedzialni za realizację tej idei, sformułowane przez autorki pomysłu.

Ponadto, Kapituła Konkursu przyznała 6 równorzędnych wyróżnień po 1 tys. zł:

  • Katarzyna Hoffmann, Aleksandra Kaleta – „Warzywkomat w Lenartowicach”, Lenartowice, gm. Pleszew, woj. wielkopolskie.
  • Alicja Jamorska-Kurek – „Smart wieś - Piaseczna Górka – idea”, Piaseczna Górka, gm. Morawica, woj. świętokrzyskie.
  • Paweł Stasiak – „Moja Smart wieś Kiełpin – IDEA”, Kiełpin, gm. Łomianki, woj. mazowieckie.
  • Justyna Wiszniewska – „Smart Villages – nie taki diabeł straszny”, Mierzyno, gm. Gniewino, woj. pomorskie.
  • Piotr Żółtowski – „Smart Village Borzymówka”, Borzymówka, gm. Nowa Sucha, woj. mazowieckie.
  • W tym wyróżnienie sponsorowane przez Patrona Medialnego „Tygodnik Poradnik Rolniczy”: Maria Jakubik-Grzybowska – „Idea smart wsi z perspektywy rolnika”, gm. Banie, woj. zachodniopomorskie.

Każdy z laureatów otrzymał dyplom za zajecie miejsca, dyplom uczestnictwa oraz symboliczny czek. Nagrody wręczała Pani Dyrektor Monika Stanny i Anna Rosa, przewodnicząca kapituły konkursu.Następnie po rozdaniu nagród laureaci prezentowali swoje zrealizowane inicjatywy w części FAKT, a także swoje pomysły na smart rozwiązania w społecznościach lokalnych w części IDEA. Na zakończenie gali prowadzący jeszcze raz pogratulował wszystkim laureatom i zaprosił do wspólnego zdjęcia.

Dziękujemy wszystkim laureatom i wszystkim uczestnikom za udział w konkursie!


Pełną relację znajdziesz w plikach do pobrania poniżej.

Chcesz dowiedzieć się więcej o projekcie? Odwiedź zakładkę Projekty 2020-2021

PLIKI DO POBRANIA