Wsparcie rozwoju wiejskiej przedsiębiorczości z uwzględnieniem możliwości i problemów wynikających ze zmian społeczno-demograficznych, w tym napływu mieszkańców z terenów miejskich

Publikacja zawiera część ogólną dotyczącą przedsiębiorczości na terenach wiejskich oraz część  pokazującą dobre praktyki z Finlandii. W części ogólnej znajdują się  następujące bloki tematyczne:

• Rozwój przedsiębiorczości na terenach wiejskich w Polsce, szanse i zagrożenia.
• Sprzedaż bezpośrednia.
• Możliwości finansowanie przedsiębiorczości na obszarach wiejskich.
• Udział przedsiębiorców w realizacji projektów z  wykorzystaniem działania M16 Współpraca.
• Rozwój lokalnej  przedsiębiorczości w ramach działań wspólnych gmin wchodzących w skład stowarzyszenia LGD.

Druga część zawiera opis dobrych praktyk  rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej w Finlandii, z którymi zapoznali się uczestnicy wyjazdu studyjnego,  wraz ze zdjęciami.

We wszystkich przykładach dobrych praktyk widoczna jest jedna wspólna prawidłowość – oprócz zapału i zaangażowania przedsiębiorcy pojawia się wsparcie zewnętrznych instytucji doradczych oraz samorządów i państwa, a często również Unii Europejskiej w ramach środków Leadera i innych.

Sprawny, aktywny, potrzebny

Publikacja powstała w ramach projektu „Sprawny, aktywny, potrzebny – aktywizacja seniorów z gmin wiejskich na rzecz walki z wykluczeniem społecznym”. I właśnie to starają się udowodnić jej bohaterowie. Że pomimo wieku, wciąż są sprawni, aktywni i zaangażowani. Czują się też potrzebni i codziennie sięgają po swoje marzenia. Swój sposób na bycie szczęśliwym seniorem chcieliby przekazać innym. Osobom starszym, które na co dzień zmagają się ze stereotypami powodującymi poczucie wykluczenia.

W publikacji zawarte zostały też najciekawsze inicjatywy z zakresu polityki senioralnej i działań oddolnych prowadzonych na rzecz seniorów na terenie gmin-partnerów projektu.

Przedsięwzięcie „Sprawny, aktywny, potrzebny…” realizowane było przez partnerów z gmin Dzierżoniów, Cekcyn, Gniewino i Gogolin ze środków Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Cztery gminy i cztery oddalone od siebie województwa. Wiele podobnych problemów, ale i mnóstwo dobrych rozwiązań na rzecz walki z wykluczeniem społecznym seniorów.

Raport nt. marnotrawienia żywności na tle rozwoju rynku żywności ekologicznej w Polsce. Projekt "Eko Jemy – Nie Marnujemy"

Raport zawiera prezentację sytuacji i trendów na rynku żywności ekologicznej pod kątem problematyki marnotrawstwa żywności. Wykorzystano dostępne dane z literatury przedmiotu, krajowej i zagranicznej oraz wykonano badania własne w formie ankiet skierowanych do producentów i konsumentów produktów ekologicznych. Przedmiotem analizy były raporty i wyniki badań dotyczące żywności ekologicznej i marnotrawstwa żywności, w skali globalnej, europejskiej i krajowej. Badania takie prowadzone są zasadniczo odrębnie i brak jest danych dotyczących wielkości strat i marnotrawstwa wyłącznie żywości ekologicznej. Raporty dotyczące produkcji ekologicznej publikowane są cyklicznie przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w cyklu dwuletnim . Corocznie publikowany jest raport IMAS International Żywność ekologiczna w Polsce. Szerokie badanie tendencji na rynku żywności ekologicznej wykonane zostało w 2017 r. przez ekspertów SGGW . Autorzy stwierdzili jednak, że zasadniczo brak jest miarodajnych i reprezentatywnych danych ilościowych w zakresie podaży i popytu żywności ekologicznej. Podobna sytuacja dotyczy problematyki marnotrawstwa żywności.

Jak powstają innowacje ekologiczne w gospodarstwach rolnych? Analiza i przykłady

Opracowana przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy publikacja pt. „Jak powstają innowacje ekologiczne w gospodarstwach rolnych? Analiza i przykłady” zawiera analizę warunków, sposobów i efektów realizacji ekoinnowacji w gospodarstwach rolnych w ujęciu praktycznym i teoretycznym. Wyniki badań przedstawione w monografii skierowane są w szczególności do osób pracujących w rolnictwie, zarządzających gospodarstwami rolnymi i przedstawicieli instytucji wchodzących w skład systemu wiedzy i informacji rolniczej.

Opracowanie stawia sobie za cel przybliżenie zjawiska innowacji ekologicznych. Osią rozważań było zagadnienie istoty i uwarunkowań ekoinnowacji. Wskazana problematyka zawarta jest głównie w pierwszym i drugim rozdziale monografii. Drugi rozdział opracowania dotyczy również poziomu innowacji ekologicznych w polskim rolnictwie w skali całego sektora. Z kolei w rozdziale trzecim analizowano źródła i proces dochodzenia do ekoinnowacji na poziomie gospodarstw rolnych – wybrane studia przypadków. Całość rozważań kończą wnioski wraz z rekomendacjami odnoszącymi się do rozwiązań sprzyjających rozpowszechnieniu innowacji ekologicznych w Polsce.

Postawiony w pracy cel wymagał wykorzystania dwóch rodzajów podejść, a mianowicie: ilościowego i jakościowego. Pierwsze z nich opierało się głównie na analizie statystyczno-porównawczej danych GUS i Polskiego FADN charakteryzujących krajowe rolnictwo. Materiał empiryczny obejmował przede wszystkim lata 2005-2016. Z kolei podejście jakościowe opierało się na analizie literatury przedmiotu na temat innowacji ekologicznych, aktów prawnych i dokumentów strategicznych dotyczących krajowego sektora rolnego, jak również informacji zebranych drogą wywiadu bezpośredniego z wybranymi producentami żywności ekologicznej  i obserwacji autorów publikacji w miejscu badania. Wymienione metody i narzędzia badawcze umożliwiły pogłębione rozpoznanie istoty innowacji ekologicznych w działalności rolniczej, jak również wskazanie dobrych praktyk w zakresie ich realizacji, które mogą okazać się użyteczne dla rolników, rolniczek oraz dla podmiotów działających na rzecz rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich.

Z przeprowadzonych badań wynikało, że innowacje ekologiczne w sektorze rolno-spożywczym można interpretować jako działania na poziomie podmiotu gospodarczego (gospodarstwa rolnego) służące poprawie jego relacji ze środowiskiem, które przynoszą jednocześnie korzyści ekonomiczne i społeczne. Rozpowszechnienie ekoinnowacji w polskim rolnictwie uległo zwiększeniu. Świadczył o tym wzrost częstości prośrodowiskowych praktyk i metod produkcji, w tym popularyzacji ekologicznego systemu wytwarzania. Analizowane w publikacji przypadki innowacji ekologicznych dokumentowały fakt, że na ich tworzenie miał wpływ szereg czynników związanych z producentami żywności, ale i determinant występujących w ich otoczeniu.

Lokalne, regionalne i tradycyjne szansą dla Kół Gospodyń Wiejskich. Poradnik dla KGW

Publikacja opracowana przez Fundację Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej w ramach projektu „Lokalne, regionalne i tradycyjne szansą dla Kół Gospodyń Wiejskich”.

W ostatnich latach zauważa się większą aktywność kół gospodyń wiejskich. Jak się okazuje panie, a coraz częściej również panowie, zrzeszający się w lokalnych KGW, napotykają sporo problemów – poczynając od pozyskiwania środków finansowych na realizację swoich statutowych celów, aż po trudności związane z formalno-prawnymi aspektami prowadzenia koła. Mimo tych przeciwności Koła Gospodyń Wiejskich nie poddają się i starają się sprostać nowym wyzwaniom, dostosowując swoją działalność do zmieniającego się stylu życia na polskiej wsi, mając ogromny wpływ na jej rozwój.

Przygotowany poradnik jest materiałem pomocniczym dla już działających, jak i nowych, dopiero założonych kół, w którym znajdą niezbędną wiedzę i porady, dzięki którym będą mogły jeszcze prężniej rozwijać swoją działalność. Poradnik zawiera informacje z poniższej tematyki:

• dziedzictwo kulinarne w kontekście lokalnych, regionalnych produktów – w tym rozdziale znajdują się odpowiedzi na takie pytania, jak: jakie znaczenie mają produkty regionalne i tradycyjne w budowanie dziedzictwa danego regionu? jak wyszukiwać takie produkty? jak potwierdzać ich tradycyjność?
• krajowe i europejskie systemy jakości – w tym dziale została zebrana niezbędna wiedza dotycząca możliwości udziału w systemach jakości żywności, procedur rejestracji i  wymagań, jakie muszą być spełnione przy certyfikacji produktów w danym systemie.
• wprowadzanie na rynek żywności przez rolników – w tym rozdziale została omówiona możliwość sprzedaży przez rolników swoich produktów.
• krótkie łańcuchy dostaw żywności – koła gospodyń wiejskich są naturalnym ogniwem krótkich łańcuchów dostaw, stąd w poradniku została wyjaśniona definicja i system funkcjonowania takich łańcuchów.
• promocja organizacji takich jak koła gospodyń wiejskich – w poradniku zostały przedstawione podstawowe narzędzia i możliwości komunikacji i promocji, które koła mogą wykorzystywać w swojej działalności, by jeszcze lepiej się promować przy zachowaniu odpowiednich przepisów prawnych m.in. zachowania praw autorskich itp.
• formalno – prawne aspekty funkcjonowania kół gospodyń wiejskich – ta część poradnika prezentuje wszystkie możliwe ramy prawne, w których mogą działać KGW, również grupy, które chcą założyć nowe koła, znajdą w tym rozdziale podpowiedź jak to zrobić w poszczególnych systemach.
• współpraca z innymi podmiotami i poszukiwanie funduszy dla KGW – ostatnia część poradnika poświęcona jest wskazaniem podmiotów, u których koła mogą szukać wsparcia swojej działalności, zarówno w ramach współpracy, jak również finansowego.

Poradnik jest rozszerzeniem i uzupełnieniem szkoleń dla KGW, które odbyły się 7 województwach w okresie lipiec – sierpień 2019 r.

Wystawcy Święta Produktu Lokalnego

Publikacja powstała w ramach projektu „Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich przez żywność wysokiej jakości z naciskiem na produkt lokalny”, który realizowała Gmina Cieżkowice w partnerstwie ze Stowarzyszeniem GRUPA ODROLNIKA, Lokalną Grupą Działania Dunajec-Biała oraz Tarnowską Organizacją Turystyczną.  Głównym celem tego projektu było przedstawienie korzyści i możliwości, jakie daje zrównoważony rozwój obszarów wiejskich w ramach istniejących systemów jakości żywności, opierając to na konkretnych przykładach wsparcia promocji tych produktów (udział producentów jako wystawców imprezy) oraz umożliwienie producentom bezpośredniego przedstawienia tych korzyści i sposobu w jaki sami pokonali bariery przystąpienia do systemu poprzez rzeczowe wystąpienia na scenie w trakcie imprezy-wejścia promujące i specyfikujące poszczególne produkty regionalne oraz nakreślające drogę do ich utytułowania.

Rozwój usług opiekuńczych na terenach wiejskich

I Wstęp - Justyna Adamska, MRiRW Warszawa

II. Funkcjonowanie gospodarstw opiekuńczych w Polsce

• Gospodarstwa opiekuńcze – podążanie za potrzebami mieszkańców wsi i rolników - Ryszard Kamiński, KPODR w Minikowie
• Gospodarstwa opiekuńcze – oczekiwane korzyści społeczne i ekonomiczne - Konrad Stępnik, CDR w Brwinowie
• „Zielona opieka…” – doświadczenia z realizacji projektu - Aleksandra Bielińska, KPODR w Minikowie

III. Dobre praktyki - doświadczenia z województwa kujawsko-pomorskiego

• Rodzina zastępcza – gospodarstwo Marzeny i Ryszarda Świetlików - Anna Toby, PCPR w Tucholi
• Dobre praktyki współpracy w powiecie świeckim - Arleta Maliszewska, MGOPS w Nowem
• Dobre praktyki w powiecie tucholskim- Anna Toby, PCPR w Tucholi
• Gospodarstwa opiekuńcze w kujawsko-pomorskim
• Spostrzeżenia właścicieli gospodarstw opiekuńczych - Justyna Lesiewicz, KPODR w Minikowie
• Psychologiczne aspekty funkcjonowania osób starszych w gospodarstwach opiekuńczych Zielonej Opieki - Elwira Zakrzewska, KPODR w Minikowie

IV. Dobre praktyki w funkcjonowaniu gospodarstw opiekuńczych za granicą

• Czym są gospodarstwa opiekuńcze w Holandii? - IJsbrand Snoeij, Właściciel Gospodarstwa Opiekuńczego `t Paradijs
• Gospodarstwa społeczne w Republice Czeskiej - Eliska Hudcova, Ministerstwo Rolnictwa, Czechy
• Rolnictwo społeczne w Słowenii - Lili Mahne, Instytut AreaGea do Spraw Rozwoju Obszarów Wiejskich
• Gospodarstwa społeczne w Niemczech -Thomas van Elsen, Petrarca - European Academy for the Culture of Landscape c/o University of Kassel

V. System pomocy społecznej - możliwości funkcjonowania gospodarstw opiekuńczych w Polsce

• System pomocy społecznej w Polsce na przykładzie powiatu tucholskiego - Anna Toby, PCPR w Tucholi
• Przepisy prawne dotyczące gospodarstw opiekuńczych - Monika Bauza, KPODR w Minikowie
• Możliwości uzyskania dofi nansowania - Dawid Skotnicki, KPODR w Minikowie
• Możliwości uzyskania dofi nansowania na utworzenie gospodarstwa opiekuńczego w ramach dostępnych źródeł – Lokalne Grupy Działania
• Magdalena Kurpinowicz, Lokalna Grupa Działania „Bory Tucholskie”
• Czy gospodarstwo opiekuńcze może stanowić uzupełnienie systemu zabezpieczenia socjalnego mieszkańców wsi? - Anna Wit, KPOWES w Toruniu
• Ekonomia społeczna na rzecz osób starszych – możliwości, inspiracje - Anna Szmyd, KPOWES w Bydgoszczy

VI. Podsumowanie - Ryszard Kamiński, KPODR w Minikowie