Innowacyjne rozwiązania w hodowli owiec i kóz w rozwoju przedsiębiorczości obszarów wiejskich

KONTEKST I CELE PROJEKTU

Pomimo, że hodowla owiec i kóz w Polsce ma wieloletnią tradycję, że zaliczają się one do zwierząt charakteryzujących się wieloma zaletami hodowlanymi, a ponadto bardzo dobrze adaptują się do trudnych warunków środowiskowych, hodowla owiec i kóz utrzymała się w Polsce jedynie w rejonach, gdzie niemożliwe jest utrzymywanie krów. Mimo utrzymującego się w Unii Europejskiej zapotrzebowania na jagnięcinę, hodowla owiec w kraju jest nadal nieopłacalna, o czym świadczy coroczny spadek pogłowia tych zwierząt. Owce i kozy stanowią również bardzo cenny element bioróżnorodności genetycznej i ogrywają ważną rolę w ekosystemie poprzez wykorzystanie ich do wypasu w celu zachowania walorów środowiska przyrodniczego. Odgrywają one także dużą rolę w agroturystyce, stanowiąc element kształtowania architektury krajobrazu oraz dostarczają specyficznych produktów, takich jak: oscypek, kożuchy, naturalna wełna czy też wyśmienita jagnięcina o wysokich walorach dietetycznych i smakowych.

W wielu miejscach na całym świecie, zwłaszcza tych, gdzie ludzie zmagają się z postępującym ociepleniem klimatu, od kilku dekad ponownie wzrasta znaczenie hodowli kóz i owiec. Stanowią one gatunek obdarzony cechami pozwalającymi im utrzymywać wydajność w ekstremalnych warunkach i przetwarzać nawet słabej jakości paszę w wartościowe mleko oraz mięso. Mogą stanowić bardzo cenny oręż w walce z globalnym ociepleniem i dostosowaniu produkcji zwierzęcej do nowych wyzwań.

Głównym celem projektu był transfer wiedzy z zakresu innowacyjnych rozwiązań w hodowli owiec i kóz oraz systemów jakości żywności pochodzącej od tych zwierząt. Ponadto:

• zwiększenie udziału trzech podmiotów: doradczego, kształcącego w zawodach rolniczych na średnim poziomie oraz uczelni wyższej, we wdrażaniu inicjatyw na rzecz rozwoju obszarów wiejskich,
• upowszechnianie wiedzy w zakresie zachowania różnorodności genetycznej zwierząt,
• wspieranie rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich przez podnoszenie wiedzy
  i umiejętności w zakresie wykorzystania owiec, kóz i produktów od nich pochodzących.

ZREALIZOWANE DZIAŁANIA

Projekt został zrealizowany w 2 formach: szkolenia z elementem warsztatu i broszury.
W 4 szkoleniach obejmujących cykl  wykładów, zajęcia praktyczne, prezentację ras owiec i kóz oraz bezpiecznej zdrowotnie żywności i produktów pochodzących od tych zwierząt, udział wzięło łącznie 98 uczestników. Uczestników – uczniów szkoły rolniczej – zapoznano
z zagadnieniami wspierania transferu wiedzy, innowacyjnych rozwiązań w hodowli owiec i kóz,  walorów prozdrowotnych produktów pochodzących od tych zwierząt oraz możliwości ich wykorzystania w rozwoju obszarów wiejskich przez potencjalnych przedsiębiorców, organizatorów agroturystyki, zagród edukacyjnych oraz przyszłych młodych  rolników prowadzących gospodarstwa rodzinne. Wiedza przekazana uczniom stanowi istotny czynniki decydujący o rozwoju szeroko rozumianego rynku owiec i kóz oraz rozwoju lokalnego z wykorzystaniem naturalnego potencjału środowiskowego.

Część wykładowa szkoleń odbyła się w siedzibie Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie, natomiast część warsztatowa w nowoczesnym Laboratorium Dydaktyczno-Badawczym, Katedry Hodowli Owiec i Kóz, Wydziału Bioinżynierii Zwierząt, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (UWM). Laboratorium wyposażone jest w aparaturę i sprzęt najnowszej generacji oraz skupia większość występujących w Polsce ras owiec i kóz. Prelegentami podczas obu części spotkań byli naukowcy z UWM.

Podczas wizyt na Uniwersytecie odbyła się prezentacja wybranych ras owiec i kóz. Ponadto przeprowadzony został pokaz z zakresu: pielęgnacji i korekcji racic, badania metodą USG przyżyciowej oceny umięśnienia i otłuszczenia u owiec i kóz, co spotkało się z dużym zainteresowaniem ze strony młodzieży. Warsztaty stanowią bardzo istotny element w płynnym przechodzeniu od wiedzy do praktyki, co w konsekwencji prowadzi do kreowania postępu na obszarach wiejskich i wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań we własnych gospodarstwach rodzinnych, dających lepsze efekty ekonomiczne i produkcyjne.

Kolejną formą realizowanego projektu była publikacja pn. „Innowacyjne rozwiązania w hodowli owiec i kóz w rozwoju przedsiębiorczości obszarów wiejskich”, w której tematycznie uwzględniono wszystkie elementy pozwalające na opis poszczególnych problemów i osiągnięcie zamierzonych efektów. Wyartykułowane zostały istotne elementy profesjonalnej promocji jagnięciny i produktów
z mleka owiec i kóz w przedsiębiorczości na wsi w zakresie prozdrowotnych walorów produktów owczych i kozich, sposobów pozyskiwania wysokiej jakości produktów od owiec i kóz, zdrowotności stada. Publikacja zawiera również fotografie różnych ras owiec i kóz, możliwych do hodowli ekstensywnej w naturalnych, nawet ubogich warunkach środowiska Warmii i Mazur, z opisem możliwości i przesłanek ekonomicznych wykorzystania w rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich takich, jak: owczarska produkcja ekologiczna z zachowaniem bioróżnorodności, ras rodzimych i zagrożonych wyginięciem, produkcji bezpiecznej, zdrowej żywności, usługowego pielęgnowania terenów chronionych, możliwości wykorzystania owiec, kóz i innych małych przeżuwaczy w agroturystyce i zagrodach edukacyjnych.

OSIĄGNIĘTE REZULTATY I WNIOSKI

Projekt przyczynił się do wzmocnienia znaczenia transferu wiedzy od nauki do praktyki. Długofalowym efektem projektu będzie rozwój ukierunkowanej hodowli owiec i kóz, zwiększenie pogłowia tych gatunków na Warmii i Mazurach, rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich
i generowanie dodatkowych źródeł dochodu.

Realizacja zaplanowanych działań poprzez wykorzystanie dostępnych rozwiązań innowacyjnych zapewni trwały i oczekiwany rozwój obszarów wiejskich, a także rolnictwa, które zabezpieczy konsumentowi coraz lepszej jakości surowce i produkty rolnicze.

Wpływ dla sektora szkolnictwa średniego, to alternatywne formy i miejsca edukacji, a wyższego efektywne wykorzystanie dorobku, wyników badań, niezwykłych umiejętności kadry profesorskiej i nowoczesnej bazy dydaktycznej. Tego rodzaju warsztaty pokazały istotny związek produktu
z gatunkiem i rasą zwierząt oraz warunkami ich żywienia i utrzymania, powinny być standardem w edukacji młodzieży. Przedsięwzięcie to może być uznane za modelowy przykład efektywnej współpracy struktur uniwersyteckich z jednostkami działającymi na rzecz rolnictwa i kształcącymi przyszłe kadry dla rolnictwa, wsi i obszarów wiejskich.

Beneficjent

Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie

ul. Jagiellońska 91, 10-356 Olsztyn

WWW: www.w-modr.pl

Program operacyjny

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020

Priorytet PROW:

I. Wspieranie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich.

Działanie PROW:

Schemat 2 PT PROW 2014-2020 (KSOW)

Termin i miejsce realizacji

Termin realizacji projektu: 07.2021 - 11.2021

Koszt projektu

Całkowity koszt projektu: 46.975,10

w tym środki z UE: 39.524,10

z budżetu państwa: 0,00

z budżetu samorządów: 0,00

środki prywatne: 7.451,00

inne: 0,00

GALERIA