W dniach 10 – 13 września 2019 r. przedstawiciele LGD Województwa Świętokrzyskiego reprezentujący LGD Białe Ługi, LGD Dorzecze Bobrzy, LGD Dorzecze Wisły, LGD Królewskie Ponidzie, LGD Nad Czarną i Pilicą, LGD Perły Czernej Nidy, LGD Razem na Piaskowcu, LGD Region Włoszczowski, LGD Ziemi Sandomierskiej, Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Świętokrzyskiej uczestniczyli w 10-tej edycji konferencji LINC. Na 10-lecie do Estonii zjechało ponad 350 przedstawicieli LGD z siedemnastu państw. Była to też druga edycja, w której obok europejskich grup uczestniczyli przedstawiciele LGD z Gruzji.

Konferencje LINC odbywają się od 2010 r. i łączą w sobie wymianę doświadczeń z wydarzeniami sportowymi, przez co ich uczestnicy mogą nie tylko poznać dobre praktyki goszczących LGD, ale co jest równie cenne, bliżej poznać przedstawicieli LGD z innych państw. Tegoroczna edycja zorganizowana została w Parnawie – letniej stolicy Estonii, stąd też jej myślą przewodnią była turystyka wiejska.

Po uroczystych przemówieniach otwierających Linc2019 i występach ludowego zespołu z wyspy Kihnu uczestnicy konferencji prowadzeni przez orkiestrę przemaszerowali wzdłuż promenady Parnawy. Zważywszy na szczególnie odczuwalne od kilku lat zachodzące zmiany klimatyczne na zakończenie parady posadzono drzewko. Było to pierwsze z dziesięciu posadzonych w tych dniach drzewek.

Dalsza części ceremonii otwarcia odbywała się w Strand Spa & Conference Hotel, w którym uczestnicy zostali powitani przez Mercedes Merimaa z LGD Partnerstwo Zatoki Pärnu oraz Kristiine Tammets z ELARD, którzy przedstawili zespół osób zaangażowanych w przygotowania Linc2019.

Peter Toth reprezentujący Europejską Sieć na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich witając zebranych gości w krótkich słowach opowiedział o tym, jak ważne dla nawiązywania współpracy między LGD są konferencje LINC. Założenia projektów współpracy po 2020 r. przedstawiła Karolina Jasińska-Mühleck z DG AGRI.

Ze względu na obchodzone 10-lecie organizatorzy przygotowali krótki film prezentujący historię konferencji LINC, do obejrzenia którego zaprosiła Barbara Loferer-Lainer z Austrii.

Drugi dzień zwyczajowo poświęcony był wizytom studyjnym. Grupa polska spośród 9-ciu przygotowanych wizyt studyjnych wybrała dwie. Tematem pierwszej byli Aktywni przedsiębiorcy Soomaa, zaś drugiej Rozbrzmiewająca cisza Soomaa. Obie zorganizowane były w Soomaa – regionie słynnym z bagien, który przyciąga co rocznie rzeszę turystów. W gospodarce województwa świętokrzyskiego turystyka odgrywa coraz ważniejszą rolę.

Dlatego też wybrano te wizyty aby podpatrzeć jak rozwijają turystykę w Estonii, kraju który nie słynie z dużego ruchu turystycznego, co za tym idzie, podmioty branży turystycznej muszę włożyć więcej wysiłku, aby ją rozwijać.

Uczestnicy obu wizyt wcielili się w trzy role. Pierwszą była rola niepełnosprawnego turysty, drugą – turysty podróżującego z dziećmi, trzecia – turysty lubiącego piesze wycieczki z plecakiem. Obie wizyty zakończone zostały ankietą, w której uczestnicy odpowiadali jak według nich dostosowana została oferta turystyczna do grupy, którą reprezentowali.

Grupa pierwsza zaczęła swą wizytę u największego w Estonii hodowcy alpak pochodzących z Południowej Ameryki, który dodatkowo hoduje kozy karłowate, owce Ouesant i króliki angorskie. Kolejnym celem wizyty była przebiegająca przez bagna ścieżka o długości 1,22 km, która została przystosowana dla niepełnosprawnych osób poruszających się na wózkach. Dla zapewnienia wygodnego i bezpiecznego zwiedzania bagien na wózku inwalidzkim ścieżka jest znacznie szersza niż na pozostałych odcinkach, równa i dodatkowo specjalnie wyprofilowana i zabezpieczona. Po krótkim marszu przez bagna grupa udała się do świetlicy wiejskiej w Jõesuu, gdzie ugoszczona została przez panie, których specjalnością są dzieła wykonywane z ceramiki, czy też tradycyjne potrawy. Najbardziej popularnym owocem w Estonii jest jabłko. Stąd też grupa na koniec wizyty studyjnej została zabrana, do producenta cydru, który trzy lata wcześniej otrzymał od LGD wsparcie finansowego na uruchomienie swojej działalności. Na zakończenie wizyty jej uczestnicy zostali poczęstowani lokalnym cydrem.

Druga część reprezentacji świętokrzyskich LGD udała się w pierwszej kolejności na bagna Soomaa. Wybrana trasa ze względu na wąskie i nierówne ścieżki nie była już przyjazna osobom niepełnosprawnym. Ze względu na pewną monotonię, spokój i brak atrakcji nie zyskała również dobrych ocen wśród osób, którym przydzielono rolę rodzica podróżującego z dziećmi. Niemniej jednak dla osoby lubiącej podróże z plecakiem na łonie natury, trasa była wprost idealna, czy wręcz wymarzona. Cisza, spokój, zakłócana jedynie odgłosami natury.

Kolejnym miejscem odwiedzonym przez tą grupę była plantacja ziół. W Estonii odmiennie niż w Polsce jeden beneficjent mógł dostać wsparcie na kilka projektów realizowanych kolejno po sobie, które tworzą spójną całość. Polskie przepisy uniemożliwiają korzystanie ze wsparcia PROW jednego beneficjenta na kilka następujących po sobie operacji. Możliwe, że ma to sens na obszarach o dużej gęstości zaludnienia, ale Polska północno-wschodnia ma stosunkowo małą liczbę mieszkańców na 1 km² i takie ograniczenie nie ma uzasadnienia. Pozwalając dobrze rozwijającemu się przedsiębiorcy finansować kolejne inwestycje grupa może skuteczniej ograniczać bezrobocie.

Pod tym względem ciekawym przykładem była rodzina prowadząca plantację Farma Energi, na której początkowo uprawiano jedynie zioła. Z czasem wraz z uzyskiwanym od LGD kolejnym wsparciem właściciele zbudowali herbaciarnię, gdzie można smakować produkowanych na miejscu herbat ziołowych, czy też kupić, a obok niej wieżę widokową, z której można podziwiać okolicę. Ostatnim etapem rozwoju farmy była budowa sali szkoleniowej połączonej z saunami i jacuzzi, co pozwoliło właścicielom rozpocząć działalność szkoleniową związaną z medycyną naturalną. Farma posiada również kilka domków letniskowych, w których turyści mogą zamieszkać.

Prosto z farmy pełnej energii grupa udała się do Centrum Wypoczynku Vanaõue, które słynne jest z hodowli owiec i wyrobów z ich mięsa. Centrum Vanaõue powstało na bazie starego młyna, który po przebudowie stał się ośrodkiem konferencyjno-szkoleniowym.

W trakcie wizyty Anelii Kana z Estońskiej Organizacji Turystycznej opowiadała o projektach realizowanych przez swoją organizacje skierowanych do branży turystycznej, mających na celu zacieśnienie współpracy między nimi, stworzenie wspólnej oferty, czy też podejmowanie razem działań promocyjnych.

Wizyta zakończyła się na farmie Piesta Kuusikaru, która powstała z dofinansowania otrzymanego od LGD, znanej z produkcji wyrobów z jabłek w tym przede wszystkim soków, dżemów, marmolady, a w końcu w Polsce nie znane pikantne napoje jabłkowe. Farma prowadzona jest przez rodzinę o długiej i bogatej historii związanej z walką o niepodległość Estonii. Przywiązanie do tradycji, kultury i historii było tu czuć i widać na każdym kroku. Począwszy od takich drobnych rzeczy jak opakowania produktów z wykorzystaniem starych z przełomu XIX i XX wieku zdjęć farmy. Właścicielka farmy w barwny sposób przybliżyła historię gospodarstwa. Począwszy od XIX wieku kiedy rodzina jej męża kupiła gospodarstwo od bogatego właściciela ziemskiego, który potrzebował pieniędzy na wystawne życie w Petersburgu, przez okres międzywojenny, a skończywszy na czasach współczesnych, kiedy wspólnie z mężem odzyskali ziemie po okresie komunizmu. W swym wystąpieniu właściciele podkreślali, że ponieważ kompletnie nie znając się na działalności rolniczej, bardzo pomocna dla nich była wspólnota lokalna, której członkowie uczyli ich wszystkiego od podstaw.

Po południu zorganizowany został Cooperation Corner, europejski bufet oraz wystawa lokalnych twórców ludowych. Jak co roku największym powodzeniem, również ze strony świętokrzyskiej reprezentacji, cieszył się europejski bufet, w którego powstanie zaangażowane są wszystkie uczestniczące delegacje, które przywożą ze sobą różne tradycyjne potrawy i napoje. Podczas Cooperation Corner Peter Toth z Europejskiej Sieci poprowadził warsztaty, na których uczestnicy mogli wzajemnie poznać tematy przygotowywanych projektów współpracy.

Ostatni dzień, na co zapewne większość czekała, rozpoczął się od rozgrywek sportowo-strażackich, w których przeprowadzeniu nie przeszkodziły nawet lejące się strumienie deszczu.

Jak co roku zawody zostały tak przygotowane, aby ich uczestnicy przez zabawę, współudział w najróżniejszych, niejednokrotnie śmiesznych dyscyplinach para sportowych, poznali się i nawiązali kontakt. Jest to zawsze dzień szczególny, po przeżyciu którego, jego uczestnicy chcą przyjechać na kolejną edycję LINC.

Po zakończonych zawodach uczestnicy wzięli udział w sesji plenarnej, na której Kristiina Tammets, Wiceprezes ELARD przedstawiła wyniki badania ankietowego prowadzonego przez ELARD, jaką wartość daje realizacja projektów z wykorzystaniem EFRR i EFS. Kolejną prelegentką była Karolina Jasińska-Mühleck z DG AGRI, która przedstawiła założenia RLKS w przyszłym okresie programowania, różnice między planowanymi rozwiązaniami wdrożeniowymi, a obecnymi.

Dzień zakończony został uroczystą kolacją, na której wręczono zwycięskim drużynom pamiątkowe medale oraz przedstawiono organizatorów Linc2020 i wstępny program przyszłorocznej edycji. Piotr Sadłocha Prezes Polskiej Sieci LGD zaproponował przedstawicielom grupy zarządzającej LINC organizację jednej z najbliższych edycji w Polsce.

 

Opracował: Piotr Sadłocha, Dyrektor Biura Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Świętokrzyskiej

Udział przedstawiciela Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Świętokrzyskiej finansowany był ze środków Jednostki Centralnej Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich.