Nowym prezesem ELARD (Europejskie Stowarzyszenie Lokalnych Grup Działania) pod koniec ubiegłego roku została Marion Eckardt ze Szwecji. Tym samym kraj ten w styczniu 2020 roku objął prezydencję w ELARD. W dniu 3 lutego br. w Brukseli odbyło się pierwsze Walne Zebranie ELARDu w ramach szwedzkiej prezydencji, na którym podsumowano ostatnie miesiące działalności europejskiej sieci LGD, w tym: organizację Europejskiego Parlamentu Wiejskiego w Hiszpanii, działania wspierające prowincję Jiangxi (Chiny) w założeniu pierwszej w Chinach lokalnej grupy działania. Po krótkim podsumowaniu ubiegłego roku Marion Eckardt przedstawiła plan pracy nowego zarządu na bieżący rok. W trakcie dyskusji o planowanych działaniach szczególną uwagę poświęcono roli ELARDu w przygotowaniach oraz w organizacji V Europejskiego Parlamentu Wiejskiego (ERP2021), Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast a także w ustanowieniu przez europejską sieć LGD nagrody, wyróżniającej najciekawszy projekt realizowany przez LGD.

W trakcie dyskusji o ERP2021 Anita Selicka z Łotwy oraz Kirsten Birke Lund z Dani przedstawiły informacje z ostatniego spotkania Grupy Sterującej ERP, podczas którego określono nowe zasady wyłonienia partnera ERP, który odpowiedzialny byłby za przygotowanie V edycji ERP w 2021. Wśród partnerów ERP Polska reprezentowana jest przez Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich. Piotr Sadłocha – Prezes Polskiej Sieci LGD, uczestniczący w Walnym Zebraniu ELARDu, wyraził gotowość organizacji tego wydarzenia w Polsce. 

Burzliwa okazała się dyskusja na temat ustanowienia przez ELARD nagrody dla najciekawszego projektu realizowanego przez europejskie LGD. Przedstawiona koncepcja nie zdobyła jednak poparcia wśród uczestników. Przeważały w szczególności głosy, iż podobnych nagród na poziomie europejskim jest dużo, a sama organizacja konkursu będzie wymagała mocnego zaangażowania członków ELARDu. Ponadto przeciwnicy idei konkursu wskazywali, że w tej formule zawsze poza jakimś z trudem wyłonionym zwycięzcą są przegrani, których projekty wcale nie musiały być gorsze. Uznano, że ELARD powinien skupić się na prezentowaniu jako dobre praktyki różnych projektów z poszczególnych państw członkowskich, czego dobrym przykładem jest wydana pod koniec ubiegłego roku publikacja zatytułowana „Podróż LEADER przez wiejską Europę - krajowe sieci LGD ujawniają różnorodność wdrażania LEADERa”, przedstawiająca doświadczenia związane z wdrażaniem RLKS z wykorzystaniem EFRR i EFS. Ostatecznie odstąpiono od propozycji zorganizowania takiego konkursu.

Znaczna część spotkania przedstawicieli europejskich sieci LGD poświęcona była bieżącej sytuacji w poszczególnych krajach członkowskich oraz działaniach podejmowanych przez zarząd ELARDu związanych z przygotowaniem nowego okresu programowania. W tej części przedstawiciele poszczególnych krajowych sieci LGD przedstawiali sytuację w swoich państwach. I tak okazuje się, że RLKS jest kluczowy dla grup z Europy środkowo-wschodniej i krajów bałkańskich. Państwa te dostają z budżetu UE duże wsparcie w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Poza tym RLKS'em interesują się jeszcze państwa, w których dużą rolę odgrywa gospodarka morska i rybacka, które korzystają z pieniędzy Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, w tym m.in. Szwecja. Kraj ten może się pochwalić ciekawymi rozwiązaniami zastosowanymi obecnie, które pozwoliły efektywnie wdrożyć u nich RLKS. Przedstawiciele LGD z  państw zdecydowanych ba wdrażanie RLKS wskazywali na potrzebę doprecyzowania zasad związanych  z funduszem wiodącym. Trzecią grupą są państwa o wysokim poziomie rozwoju, które są głównie odbiorcami EFRROW, wśród nich jest Austria, gdzie tylko jedna grupa z Tyrolu wdraża RLKS. Pozostałe regiony Austrii nie wyraziły zainteresowania RLKS’em ponieważ dostępne środki z EFRR i EFS są stosunkowo niewielkie w porównaniu do kwoty dostępnej z EFRROW. Dla tych państw ważniejsze od RLKS są kwestie związane z okresem przejściowym, ponieważ nieliczne państwa na przełomie poprzedniego i obecnego okresu programowania dopuściły finansowanie LGD w okresie przejściowym, które związane było z przygotowaniem LSR. Przedstawiciele LGD z Holandii i Danii wskazywali, że spodziewają się, tak jak w poprzednich latach zmniejszeniem liczby grup, które będą wybrane na nowy okres programowania do wdrażania LSR – jest to efekt mniejszych środków, którymi dysponują ich państwa z EFRROW. Hartmut Berndt z Niemiec wskazał na duże zagrożenie ze strony silnego lobby rolniczego, które mocno naciska niemieckie ministerstwo rolnictwa na przesunięcie znacznej kwoty środków z drugiego do pierwszego filaru. Podobna sytuacja występuje w innych państwach tzw. starej unii.

W dyskusji o przyszłej perspektywie finansowej Stefen Niedermoser z Austrii dostrzegł jeszcze zagrożenia jakie w przyszłym okresie programowania związane będą z uzależnieniem przez Komisję płatności dla państw członkowskich od stopnia zrealizowanych wskaźników. Podejście to będzie wymagało od grup przyjęcia w swych nowych strategiach realnych wskaźników. Zważywszy na obecną sytuację w Polsce temat ten może okazać się szczególnie istotny w pracach związanych z przygotowaniem założeń podejścia LEADER do nowego okresu programowania.

Walne zakończono powołaniem grup roboczych ds. ERP2021, komunikacji, platformy wymiany doświadczeń, Europejsko-Chińskiego Komitetu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast.

Notatka ze spotkania - pobierz

Notatkę sporządził: Piotr Sadłocha, Prezes Polskiej Sieci LGD. Tłumaczenia stosowanych przez prelegentów pojęć i tytułów projektów zostały dokonane przez autora notatki.

Udział Pana Piotra Sadłochy w spotkaniu współfinansowany był ze środków Jednostki Centralnej Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich.