Ograniczenie zanieczyszczenia azotem pochodzenia rolniczego metodą poprawy jakości wód

Partner KSOW: Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa w partnerstwie z Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie, Opolskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Łosiowie oraz Lubelskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Końskowoli

Czas trwania projektu: 01.04.2018 - 31.10.2018

Budżet projektu: 101 299,54 zł

Odbiorcy projektu:

  • rolnicy i mieszkańcy wsi;
  • doradcy rolni.

Działania i efekty projektu:

  • Publikacja jest odpowiedzią na tzw. program azotanowy, czyli „Program działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”. Poradnik został skierowany przede wszystkim do doradców rolnych, a za ich pośrednictwem do rolników. Miał on na celu  ukazanie praktycznych aspektów wdrażania Programu i prawidłowego gospodarowania nawozami, zwłaszcza w gospodarstwach nastawionych na chów bydła, trzody chlewnej i ogrodnictwie. Kompleksowe ujęcie powyższych kwestii przyczyniło się do powszechnego wdrażania dobrych praktyk. Uświadomiło istotę problemu, a nie tylko narzuciło nowe regulacje prawne. Lektura publikacji bez wątpienia podniosła świadomość jej czytelników, jak i ukształtowała właściwe postawy w zakresie ograniczenia zanieczyszczenia wód azotem pochodzenia rolniczego, poprzez propagowanie zasad zrównoważonego rolnictwa. Dzięki publikacji nastąpił wzrost świadomości rolników i doradców w zakresie efektywnego i oszczędnego gospodarowania wodą w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Publikacja podkreśliła również  aspekty ekonomiczne w kontekście efektów środowiskowych. W publikacji dokonano dogłębnej analizy zagadnienia związanego z wpływem produkcji rolniczej, w tym zwłaszcza gospodarki nawozowej, na stan jakości wód. Przedstawiono w niej zarówno przyczyny problemu, jak i dobre praktyki rolnicze w zakresie prawidłowej gospodarki nawozami i ograniczania zanieczyszczania wód biogenami.
  • Główne założenia poradnika:
    • W pierwszej części zostały omówione problemy niedoboru i nadmiaru wody w rolnictwie, zmiany Klimatycznego Bilansu Wodnego i ich konsekwencje, problemy adaptacji technologii do deficytów wody, a także wyjaśniono proces krążenia azotu i fosforu w przyrodzie oraz przyczyny zanieczyszczeń wód ich związkami. Powyższe zagadnienia stanowiły podstawę do zrozumienia przyczyn zanieczyszczenia wód i gleb na terenach użytkowanych rolniczo, w tym m.in. wpływ intensywnych typów gospodarowania.
    • Kolejne rozdziały poświęcone zostały poszczególnym działom produkcji rolnej, najistotniej wpływającym na jakość wód: produkcji trzody, bydła i ogrodnictwa wykorzystującego nawodnienia i fertygację. Zamiarem autorów było wskazanie głównych czynników negatywnie wpływających na zanieczyszczenie środowiska, a zwłaszcza pogorszenie jakości wód w wyniku zanieczyszczenia ich związkami biogenicznymi. Przedstawiono przykłady zarówno dotyczące stosowania dobrych praktyk rolniczych, jak i zastosowania biotechnologii w celu zmniejszenia narażenia na substancje biogenne.
    • Podręcznik zawiera również informacje dotyczące źródeł zanieczyszczeń związkami azotu i fosforu, ich dróg migracji z naciskiem na wskazanie konsekwencji złych praktyk rolniczych w kontekście ekosystemów lądowych (środowisko glebowe) jak i wodnych.
  • Publikacja została opracowana przez zespół ekspertów z danych dziedzin, specjalistów znających daną tematykę, w oparciu o najnowsze wyniki badań, dokumenty prawne i sytuację obszarów wiejskich.
  • Publikacja przyczyniła się do rozpowszechniania i propagowania dobrych praktyk m. in. z zakresu:
    •  programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych;
    • bilansu składników nawozowych w gospodarstwie, rozproszenia składników;
    • metod agrotechnicznych ograniczenia skażenia gleb;
    • ekonomicznych i środowiskowych efektów racjonalnego nawożenia;
    • innowacyjnych metod obróbki nawozów naturalnych;
    • prawidłowego zagospodarowania nawozów naturalnych przy produkcji trzody chlewnej i bydła;
    • gospodarowania wodą i nawozami w produkcji ogrodniczej.

Publikacja ukazała się nakładem 5000 egzemplarzy, a jej dystrybucji wśród rolników podjęły się Wojewódzkie Ośrodki Doradztwa Rolniczego oraz Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie i jego 4 oddziały. Publikacja dostępna jest w bibliotece KSOW.


Priorytet 5 PROW: Wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami i przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu w sektorach rolnym, spożywczym i leśnym

Cele KSOW

Cel 1: Zwiększenie udziału zainteresowanych stron we wdrażaniu inicjatyw na rzecz rozwoju obszarów wiejskich

Działanie 13 KSOW: Promocja zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich