Jeśli szukasz inspirujących projektów realizowanych w całej Europie, to ten artykuł jest dla Ciebie ! Zebraliśmy w nim informacje o finalistach konkursu Rural Inspiration Awards (RIA) 2021. Tegoroczny temat – „Nasza wiejska przyszłość” – nawiązuje do prac Komisji Europejskiej nad długoterminową wizją dla obszarów wiejskich. Każdego roku nagrody nawiązują do innego tematu: w roku 2021 nacisk kładziony jest na projektach finansowanych z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 i zawierających dobre praktyki, które promują długoterminową wizję dla obszarów wiejskich.

Kto wygrał w poszczególnych kategoriach ?

1. Zielona Przyszłość: ReWI Visions (Resource Wise Visions), Finlandia
2. Cyfrowa Przyszłość: The HofladenBOX, Niemcy
3. Solidarna Przyszłość: Green care – Where people flourish, Austria 
4. Odporna Przyszłość: Pilot Project on Circular Bioeconomy, Hiszpania
5. Głosowanie internetowe: Anielskie Ogrody (Angelic Gardens), Polska

1. Kategoria zielona przyszłość:  obejmuje projekty lub inicjatywy dotyczące zmian klimatycznych (ich łagodzenia lub przystosowania się do nich), ochrony lub odbudowy różnorodności biologicznej, dający przykład zrównoważonego rozwoju i przyczyniające się do ekologicznej odbudowy, czy to na poziomie pojedynczych gospodarstw / lasów, czy też na poziomie społeczności wiejskich, i które demonstrują skokową zmianę lub bardziej uniwersalne podejście pozwalające na powtórzenie podejścia gdzie indziej.

•  ReWI Visions (Resource Wise Visions), Finlandia - projekt inspiruje młodych ludzi do spojrzenia na przedsiębiorczość z perspektywy gospodarki o obiegu zamkniętym. Projekt otworzył przed młodymi ludźmi szeroki wachlarz możliwości, czego efektem jest 40 nowych przedsiębiorstw gospodarki o obiegu zamkniętym. Projekt zachęca specjalistów pracujących z młodymi ludźmi do zdobywania wiedzy na temat gospodarki o obiegu zamkniętym i zachęca specjalistów pracujących z gospodarką o obiegu zamkniętym do uwzględniania perspektyw młodych ludzi. Działania w ramach projektu koncentrują się na wymianach młodzieży, komunikacji międzynarodowej, promowaniu przedsiębiorczości młodzieży w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym za pomocą kursów biznesowych i zajęć klubów młodzieżowych. Wsparcie z PROW z działania M07: Podstawowe usługi i odnowa wsi. Właściciel projektu:  Jyväskylän kestävä kehitys JAPA ry and Jyvässeudun 4H-yhdistys
• Anielskie Ogrody (Angelic Gardens), Polska - celem projektu jest stworzenie oaz różnorodności biologicznej w gospodarstwach i ogrodach. Pokazuje, że mały produktywny ogród w rodzinnym gospodarstwie może przy niewielkim wysiłku być piękny i dostarczać wysokiej jakości biożywność. Projekt pomaga tworzyć od podstaw małe ekologiczne gospodarstwa rodzinne i wspiera / pomaga im w produkcji ekologicznych warzyw, owoców, ziół i kwiatów. Obejmuje edukację poprzez praktyczne warsztaty, a także poradnictwo online. Inspiruje również społeczności lokalne i krajowe do współpracy z małymi ogrodami społecznymi dla uczniów i osób starszych. Anielskie Ogrody wiodą prym w czasach pandemii i zmian klimatycznych dzięki wysokiej jakości materiałom edukacyjnym „krok po kroku” i łatwej komunikacji internetowej. Wsparcie z PROW z działania M11: Rolnictwo ekologiczne. Właściciel projektu: Ekologiczne gospodarstwo rolne Anielskie Ogrody Kamila Kasperska.
• Green Future Munter - Niemcy - projekt łączy cele dotyczące ochrony wód, gleby i przeciwpowodziowe z szerszymi celami, takimi jak ochrona klimatu, różnorodność biologiczna i dobrostan zwierząt. Grupa operacyjna EIP-AGRI MUNTER opracowała szablon zarządzania dla rolników i społeczności w celu wdrożenia zwiększonej ochrony środowiska wraz z ochroną przyrody, produkcją roślinną i hodowlą zwierząt. W ramach projektu przetestowano również nowe formaty wymiany wiedzy między zainteresowanymi stronami i opracowano narzędzia do wspierania tych procesów partycypacyjnych. Wsparcie z PROW działanie M16: Współpraca, Właściciel projektu: Institute for Applied Material Flow Management – IfaS
• Przywracanie lasów zniszczonych przez klęski żywiołowe i poprawa żywotności lasów (Restoring forests damaged by natural disasters and improving the viability of forests) - Słowenia - projekt ma na celu walkę z konsekwencjami klęsk żywiołowych, które dotknęły lasy w całym kraju w ciągu ostatnich sześciu lat. Założeniem było przywrócenie i konserwacja zniszczonych lasów oraz przystosowanie ich do zmiany klimatu. Właściciele lasów otrzymali sadzonki drzew leśnych i materiały ochronne od Służby Leśnej. Właściciele naprawili również zniszczenia i rozpoczęli przywracanie lasów przy wsparciu finansowym ze środków projektu. Wsparcie z PROW działanie M08: Inwestycje w obszary leśne, Właściciel projektu: Słoweńscy właściciele Lasów i Służba Leśna Słowenii (Zavod za gozdove Slovenije)
•  Transfer wiedzy ekologicznej (Green Knowledge Transfer) - Estonia  - długofalowy program transferu wiedzy w rolnictwie ekologicznym powstał w celu poprawy konkurencyjności rolnictwa ekologicznego w Estonii i zwiększenia lokalnej konsumpcji żywności ekologicznej. Rolnictwo ekologiczne rozwija się w Estonii bardzo szybko. Pomimo potrzeby poszerzania wiedzy na temat wydajnej produkcji żywności ekologicznej, brakowało regularnych i konsekwentnych szkoleń z zakresu rolnictwa ekologicznego. Długofalowy program transferu wiedzy objął cały łańcuch wartości rolnictwa ekologicznego: ekologiczną produkcję roślinną i zwierzęcą, przetwórstwo, gastronomię i marketing. Działania w ramach projektu obejmowały szkolenia, grupy studyjne, wycieczki terenowe, pokazy i konferencje, a także dostarczanie drukowanych i cyfrowych materiałów informacyjnych oraz kwartalnika. Wsparcie z PROW działanie M01: Transfer wiedzy i działalność informacyjna, Właściciel projektu: Estoński Uniwersytet Nauk Przyrodniczych (partner wiodący)

2. Kategoria cyfrowa przyszłość:  dotyczy projektów, które przyczyniają się do cyfryzacji w rolnictwie i społecznościach wiejskich, niezależnie od tego, czy chodzi o poprawę infrastruktury cyfrowej i szerokopasmowej, świadczenie usług cyfrowych, wprowadzanie nowych technologii, czy też poprawę umiejętności cyfrowych lub wiedzy.

• The HofladenBOX - Niemcy - platforma cyfrowa HofladenBOX umożliwia klientom kupowanie bezpośrednio od różnych regionalnych dostawców bez pośrednictwa handlu. Łączy klientów, którzy chcą kupować produkty regionalne z małymi dostawcami. Klienci mogą indywidualnie dodawać produkty do koszyka od wielu dostawców. Rolnicy dostarczają zamówione produkty dwa razy w tygodniu dla zespołu HofladenBOX, który pakuje zamówione produkty w pudełka i dostarcza je do klienta. HofladenBOX zajmuje się rozwiązaniami technicznymi, logistyką i marketingiem. Wsparcie z PROW działanie M19: LEADER/RLKS, Właściciel projektu: HofladenBOX GmbH & Co. KG
• BiomMap – Belgia (Walonia) - projekt ma na celu znaczną poprawę sieci ekologicznej na terytorium Wasseiges w Regionie Walońskim. Projekt wykorzystuje badania regionalne, aby sprostać lokalnym oczekiwaniom i wyzwaniom poprzez indywidualne rozwiązania. Projekt oferuje cyfrowe narzędzie BiomMap do mapowania sieci i wspomagania podejmowania decyzji dotyczących zarządzania publicznego. Zainteresowane strony z obszarów wiejskich mogą identyfikować, monitorować i określać ilościowo cechy istniejącej sieci ekologicznej, wskazywać jej cechy, braki oraz potencjał do poprawy. Proces wspólnego mapowania środowiska będzie zarządzany przez mechanizm koordynacji terytorialnej. Wsparcie z PROW działanie M19: LEADER/RLKS. Właściciel projektu: LGD (GAL) Meuse@Campagnes
• Bee King - Łotwa - w ramach projektu opracowano cyfrowe narzędzie dla pszczelarzy, które umożliwi im prowadzenie skutecznej ewidencji rodzin pszczelich, organizowanie i planowanie zadań zarządczych. Ulepszone zarządzanie wynikające z prowadzenia dokumentacji i planowania pomoże zapewnić lepszy dobrostan rodzin pszczelich. Narzędzie cyfrowe wspomaga również zarządzanie zapasami i umożliwia wymianę wiedzy między pszczelarzami. Innowacyjna technologia na małą skalę została opracowana dzięki praktycznemu podejściu zorientowanemu na użytkownika. W projekt zaangażowanych było wielu interesariuszy, a powstałe narzędzie stymuluje współpracę cyfrową między pszczelarzami.  Wsparcie PROW działanie M19: LEADER/RLKS. Właściciel projektu: SIA ‘BeeTech Services’
•  Zwiedzanie cyfrowe (Digitally Visiting) - Finlandia  - projekt miał na celu wzmocnienie umiejętności cyfrowych i udziału mieszkańców wsi, którzy czuli się wykluczeni ze społeczeństwa w środkowej Finlandii. Działania w ramach projektu obejmowały stworzenie wirtualnego modelu wiejskiego domu, szkolenie umiejętności cyfrowych, cyfrowe dni usług i rozwój cyfrowego wsparcia rówieśników, wykorzystanie elektronicznych aplikacji zdrowotnych do promowania dobrego samopoczucia i zdrowia mieszkańców oraz uwidacznianie działań na wsi za pomocą filmów i aplikacje do gier. Projekt pomógł zmniejszyć nierówności w dostępności usług i poprawić korzystanie z usług online. Wspierał wsie wiejskie w znajdowaniu nowych sposobów utrzymania i wzmacniania wspólnoty, rozwijał wspólne działania wsi oraz ułatwiał lokalną pomoc sąsiedzką.  Wsparcie z PROW działanie M07 Podstawowe usługi i odnowa wsi. Właściciel projektu: Jyväskylän ammattikorkeakoulu, Keski-Suomen Sydänpiiri ry
• Rolnicy wykonują pomiary wody (Farmers measure water) – Holandia - w tym projekcie nowoczesne modele i techniki czujników były wykorzystywane przez rolników i władze wodne w procesie monitorowania partycypacyjnego, aby uzyskać wspólne zrozumienie głównych lokalnych wyzwań i możliwych rozwiązań poprawy jakości wody. Ponadto proces ten umożliwił indywidualnym rolnikom stanie się równymi partnerami z władzami wodnymi w miarę zdobywania wiedzy i dostępu do danych. Problemy z gospodarką wodną są różne w różnych regionach, ale proces wspólnego gromadzenia danych, uczenia się na ich podstawie i działania na ich podstawie można zastosować w różnych regionach. Wsparcie z PROW działanie M16: Współpraca, Właściciel projektu: Acacia Water BV

3. Kategoria odporna przyszłość:  projekty, które mają wkład we wzmacnianie odporności obszarów wiejskich Europy. Ta kategoria może obejmować szeroki wachlarz inicjatyw społecznościowych związanych z łańcuchem wartości i biznesem, w tym z perspektywy głównie ekonomicznej lub obejmującą szerszą definicję zrównoważonych i przyszłościowych projektów.

•  Projekt pilotażowy dotyczący biogospodarki o obiegu zamkniętym (Pilot Project on Circular Bioeconomy) - Hiszpania  - w ramach projektu organizacja non-profit Josenea działająca jako żywe laboratorium, Uniwersytet Publiczny w Nawarrze (UPNA) oraz dwa mikroprzedsiębiorstwa (Luar Ingurumena i Maestro Compostador) współpracowały nad opracowaniem nowego zdecentralizowanego systemu zarządzania odpadami, który wykorzystuje materię organiczną in situ w prostym i tanim procesie. Działania projektu obejmowały badania nad optymalizacją zbierania i kompostowania bioodpadów na poziomie lokalnym, wpływem kompostu na uprawy, glebę i klimat oraz działania w zakresie rozpowszechniania i szkolenia techników i operatorów systemów gospodarowania bioodpadami.  Wsparcie z PROW działanie M16 Współpraca, Właściciel projektu: Josenea/Upna
• Slow Trips - Austria - to projekt współpracy transnarodowej LEADER, angażujący 9 LGD z 6 krajów: Austrii, Niemiec, Włoch, Litwy, Luksemburgu i Szwecji, który nawiązuje do trendu w kierunku turystyki partycypacyjnej i zrównoważonej, koncentrując się na odkrywaniu i doświadczaniu lokalnej kultury codziennej w Europie. Slow Trips umożliwia regionalnym sieciom małych przedsiębiorstw wiejskich tworzenie innowacyjnych i zrównoważonych produktów turystycznych. Kładąc nacisk na tożsamość regionalną, projekt opiera się na niekonwencjonalnej definicji „powolnej podróży”, aby na nowo zdefiniować to, co turyści postrzegają jako piękne. Produkty Slow Trips w dziewięciu europejskich destynacjach to doświadczenia, od niekonwencjonalnych po bardzo ekscentryczne. Projekt składa się z trzech etapów: poszukiwania pomysłu, pilotażu i promocji. Wsparcie z PROW działanie M19: LEADER/RLKS. Właściciel projektu: ARGE CultTrips & Slow Travel Regionalentwicklungsagentur Oststeirisches Kernland & Oststeiermark Tourismus 
• Zrównoważony rozwój w Geoparku (Sustainable development in Geopark) - Finlandia - celem projektu było osiągnięcie przez region Lauhanvuori-Hämeenkangas statusu Globalnego Geoparku UNESCO latem 2020 r. W ramach projektu gminy regionalne, Metsähallitus, Instytut Zasobów Naturalnych w Finlandii, firmy, stowarzyszenia, instytucje edukacyjne i indywidualni mieszkańcy współpracowali, na rzecz rozwoju regionu i budowania zrównoważonej turystyki przyrodniczej. Szczególny nacisk położono na tematy związane z dobrostanem, zdrowiem i żywnością. Z pomocą instytucji szkolnictwa wyższego uzyskano nową wiedzę na temat geologii, przyrody i dziedzictwa kulturowego regionu.  Wsparcie z PROW działanie M07: Podstawowe usługi i odnowa wsi. Właściciel projektu: Lauhanvuori - Hämeenkangas Geopark ry
• Lokalny sklep na wsi (Local Village Shop) - Niemcy  - celem projektu było zapewnienie dostaw wysokiej jakości produktów regionalnych w sklepach w małych wioskach na obszarze SPESSART LEADER, a tym samym przekształcenie sklepów w wysokiej jakości miejsc sprzedaży produktów regionalnych, zwiększając w ten sposób ich atrakcyjność. Współpracując z lokalnymi ekspertami ds. marketingu i handlu, LGD utworzyła sieć lokalnych sklepów i regionalnych producentów. Sklepikarze byli przedstawiani na spotkaniach z regionalnymi producentami i otrzymywali fachowe doradztwo w zakresie doboru asortymentu, produktów regionalnych, projektowania półek i aranżacji produktów. Utworzono katalog wspólnych zamówień i skoordynowano trasy dostaw w celu zmniejszenia emisji CO2. Projekt ten wzmocnił uczestniczące sklepy wiejskie, poprawiając w ten sposób ich efektywność ekonomiczną i zrównoważony rozwój. Z powodzeniem połączył również grupy, które wcześniej pracowały niezależnie i mniej wydajnie niż obecnie. Wsparcie z PROW działanie M19: LEADER/RLKS. Właściciel projektu: LGD SPESSARTregional e.V.
• Usługa dostawy rowerem towarowym w Burgsteinfurt (Delivery service by cargo bike in Burgsteinfurt) - Niemcy - projekt miał na celu rozwój usługi dostawczej, która byłaby korzystna dla lokalnej ludności, lokalnych sprzedawców detalicznych i środowiska. Powstała usługa dostawcza wykorzystująca rower, neutralna pod względem emisji CO2, wzmocniła tworzenie lokalnej wartości poprzez skupienie się na zaletach lokalnego handlu detalicznego takich jak: elastyczność, szybkość, zaufanie, regionalność i bezpośrednie zaangażowanie klientów. Klienci mogą zamawiać towary u lokalnych sprzedawców przez e-mail, telefon lub centralnie za pośrednictwem miejskiego portalu internetowego. Dwa razy w tygodniu zamówione towary są dostarczane klientom za pomocą elektrycznego roweru towarowego. Projekt umożliwił mniej mobilnym konsumentom możliwość robienia lokalnych zakupów i wniósł społeczny i ekologiczny wkład w lokalną wartość dodaną.  Wsparcie z PROW działanie M19: LEADER/RLKS. Właściciel projektu: LGD Steinfurter Land

4. Kategoria solidarna przyszłość:  projekty, które uwzględniają różnorodne aspekty przyczyniające się do integracji społeczeństwa wiejskiego. Mogą to na przykład być działania ukierunkowane na równe traktowanie ze względu na płeć, na wymianę międzypokoleniową, na niepełnosprawność i na osoby starsze. Ta kategoria również obejmuje inicjatywy z zakresu ekonomii społecznej.

• Green Care - tam, gdzie ludzie się rozwijają (Green Care - Where people flourish) – Austria  - projekty Green Care w gospodarstwach rodzinnych oferują usługi socjalne w pobliżu miejsca zamieszkania na obszarach wiejskich. Podnoszą jakość życia ludzi, zabezpieczają i tworzą miejsca pracy, pomagając jednocześnie zachować rolnictwo i leśnictwo na małą skalę. We współpracy z agencjami i instytucjami socjalnymi gospodarstwa oferują usługi młodym i starszym oraz osobom z obciążeniami fizycznymi i psychicznymi. Koncentrując się na interakcji między ludźmi a przyrodą, projekty Green Care dają nowe możliwości oferowania zróżnicowanych usług rolnikom, agencjom społecznym i instytucjom. Gospodarstwa są wspierane podczas realizacji projektów, a specjalnie opracowany dwuetapowy system certyfikacji gwarantuje jakość usług. Wsparcie z PROW działanie M16: Współpraca, Właściciel projektu: Green Care Austria Association
• Super Senior – Luksemburg - w projekcie tym mieszkańcy regionu aktywnie przyczyniają się do lepszej spójności społecznej. Ruch na rzecz Równych Szans dla Wszystkich - MEC asbl współpracował z LGD LEADER Regioun Mëllerdall oraz stworzył i rozwinął międzypokoleniową placówkę wsparcia szkolnego. Seniorzy udzielają dobrowolnej pomocy dzieciom w luksemburskich szkołach podstawowych, wspierając je w odrabianiu prac domowych. To wsparcie akademickie promuje komunikację międzypokoleniową, która jest nieoceniona pod względem dzielenia się wiedzą i poprawy spójności społecznej. Wsparcie z PROW działanie M19: LEADER/RLKS. Właściciel projektu: Mouvement pour l’Egalité des Chances pour Tous – MEC asbl
• Miejska usługa współdzielenia samochodów elektrycznych (Municipal electric cars-sharing service) – Francja  - projekt ten rozwiązał problemy związane z mobilnością i dostępem do usług publicznych na odizolowanym terytorium, dostarczając niezanieczyszczający pojazd po przystępnej cenie, jednocześnie zachęcając do konsolidacji i wzmacniania więzi społecznych. Projekt zapewnia opłacalne i ekologiczne alternatywne rozwiązanie transportowe dla samochodów osobowych. Cała wieś i władze lokalne włączyły się w rozwój projektu i tworzenie prawdziwej wartości dodanej. Wsparcie z PROW działanie M19: LEADER/RLKS. Właściciel projektu: Rural town of Villerouge-Termenès
• Mobilna pracownia dla młodzieży w trudnej sytuacji (Mobile workroom for disadvantaged adolescents) – Austria  - grupa robocza między Lokalną Grupą Działania Zeitkultur Oststeirisches Kernland i Grupą Chance B zapewnia oryginalne podejście do walki z rosnącym bezrobociem wśród młodych ludzi znajdujących się w trudnej sytuacji oraz do braku praktykantów w rzemiośle. Projekt wykorzystuje innowacje technologiczne i społeczne w celu zwiększenia szans na zatrudnienie. Kontener został przekształcony w spektakularną przestrzeń do nauki i spotkań, która ma wzbudzać ciekawość i nawiązywać kontakt między młodymi ludźmi a firmami. Jako „mobilna szansa” zachęca do pozytywnych zmian u młodzieży znajdującej się w niekorzystnej sytuacji i promuje technologię, talent i tolerancję. Wsparcie z PROW działanie M19: LEADER/RLKS. Właściciel projektu: Work group: Chance B & Regionalentwicklungsagentur Oststeirisches Kernland
• Andaluzyjska Szkoła Pasterska (Andalusian Shepherds School) – Hiszpania  - projekt szkoleniowy mający na celu zwiększenie przekaźnika pokoleniowego na obszarach wiejskich. Projekt obejmuje tradycyjną i innowacyjną wiedzę oraz aspekty środowiskowe związane z hodowlą zwierząt pasterskich. Coroczny 540-godzinny kurs szkoleniowy jest skierowany do osób, które chcą zajmować się pasterską lub ekstensywną hodowlą zwierząt. Wiedza teoretyczna z zakresu zdrowia, produkcji, ekonomii i marketingu połączona jest ze stażami. Szkoła jest wędrowna, co roku zmienia lokalizację. Pozwala to na zajęcia z dziećmi i młodzieżą w szkołach i na uczelniach w całym regionie, a także podczas dni otwartych dla lokalnych rolników i techników. Wsparcie z PROW działanie M01: Transfer wiedzy i działalność informacyjna, Właściciel projektu: Andalusian Institute for Research and Training in Agriculture, Fishery, Food and Ecological Production