To hasło ostatniego Biennale Architektury w Wenecji. Jedną z odpowiedzi na to pytanie, jest polska wystawa „Trouble in Paradise”, której autorem jest wyłoniony w konkursie zespół młodych architektów PROLOG +1 (Mirabela Jurczenko, Bartosz Kowal, Wojciech Mazan, Bartłomiej Poteralski, Rafał Śliwa i Robert Witczak).
Czas pandemii unaocznił nam jak często w przestrzeni publicznej, w projektach artystycznych oraz w prywatnych rozmowach na miejskim gruncie, pomijaliśmy lub marginalizowaliśmy obszary wiejskie mimo ogromnego, nadal niewykorzystywanego ich potencjału. Wieś nieraz trafiająca na języki w uproszczonych przekazach o jej sielankowości oraz we frazach takich jak „powrót do natury”, w ostatnich latach co i raz odkrywana jest na nowo. Poza dominującym dawniej obrazem wsi, ginącym często w czarno-białej narracji o jej kulturze, dorobku i historii, dzisiaj dostrzegamy pełną paletę barw obraz ten tworzących, w blaskach jej i cieniach odkrywając nie tylko bogactwo walorów ale i mnogość problemów z którymi się mierzy. Ta nowa rodząca się świadomość, zmusza nas to do szukania rozwiązań służących wsi dzisiejszej, wsi wyobrażonej, wsi w której: „będziemy żyć razem”.
Pośród tego, niezwykle istotny jest głos Roberta Witczaka z zespołu kuratorskiego PROLOG +1:
„Coraz rzadziej wieś stanowi obietnicę autonomii i ucieczki od miasta, a coraz częściej staje się przestrzenią magazynową, miejscem na obwodnice, hale produkcyjne, fermy, całą tę infrastrukturę, bez której życie w dużych aglomeracjach byłoby niemożliwe. Wynika to przede wszystkim z przekonania o służebnej roli wsi, zgodnie z którym stanowi ona zaplecze miast. Chcemy tę perspektywę odwrócić, przestać myśleć o prowincji z »mieszczańskiego« punktu widzenia”
(…)
„Zależy nam na tym, żeby pokazać wieś nie jako przestrzeń zamkniętą, podzieloną, sprywatyzowaną, ale jako przestrzeń idei — wspólnotowości, na której kształt ma wpływ każdy z mieszkańców”
Pomimo tego, że obszary wiejskie stanowią aż 93% terenu naszego kraju, zamieszkuje je jedynie 40% populacji. Statystyki te w pełni odzwierciedlają sytuację na świecie — w każdym kraju liczba mieszkańców miast przewyższa liczbę osób mieszkających na wsi, choć to oni zajmują większość terenów. Dzisiaj procesy zachodzące na szczeblach władzy wraz z coraz silniejszym zaangażowaniem organizacji pozarządowych, pozwalają sądzić, że sytuacja zmienia się i zmieniała będzie na korzyść wsi, czego przykładem jest chociażby opisywana przez nas wczoraj, dająca nadzieję na lepsze jutro — przedstawiona przez Komisję Europejską długoterminowa wizja obszarów wiejskich, którą opisywaliśmy szerzej przy okazji opisywania najnowszego numeru rural connections.
Tymczasem, zapraszamy do odwiedzenia wystawy online dostępnej na stronie Pawilonu Polskiego w Wenecji.
PROLOG +1 (Mirabela Jurczenko, Bartosz Kowal, Wojciech Mazan, Bartłomiej Poteralski, Rafał Śliwa i Robert Witczak)
Komisarz Pawilonu Polskiego: Hanna Wróblewska zastępca komisarza: Ewa Mielczarek
Organizator: Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki
GALERIA
