Rejonom wiejskim Europy Środkowej nierzadko brakuje struktur wsparcia pozwalających powstrzymać odpływ ludności z regionu. Pomimo tego, że Unia Europejska przeznacza wiele środków w rozwój obszarów wiejskich, ich mieszkańcy często nadal nie są obejmowani projektami, ponieważ instytucje je prowadzące znajdują się często na dobrze rozwiniętych obszarach miejskich. W porównaniu do nich, na wsiach istnieje niewiele centrów akceleracyjnych lub innych opcji oferujących wsparcie osobom pragnącym zmienić coś na lepsze w swej lokalnej społeczności.
W odpowiedzi na ten problem, Fundacja Fundusz Współpracy prowadzi projekt w ramach programu Interreg Europa Środkowa o nazwie CERUSI. O tym czym jest, jakimi narzędziami posługuje się w drodze do osiągnięcia swych celów, oraz — co najważniejsze — jakie są planowane skutki działań osób w projekt zaangażowanych, jest poniższy tekst.
Czym jest CERUSI?
W CERUSI, czyli Central European Rural Social Innovation zaangażowanych jest 9 organizacji z siedmiu krajów – Polski, Austrii, Czech, Niemiec, Słowacji, Słowenii i Włoch, oraz cztery organizacje partnerskie. Projekt, którego liderem jest austriacka organizacja Zentrum Für Soziale Innovation GmbH (Centrum Innowacji społecznych), ma za zadanie wspierać innowatorów i przedsiębiorców społecznych na obszarach wiejskich oraz peryferiach miast.
Aby tego dokonać, działania projektowe koncentrują się na wykorzystywaniu metod, wiedzy i narzędzi stworzonych dla międzynarodowych projektów w które już wcześniej zaangażowani byli partnerzy CERUSI (Social(i)Makers, SENTINEL, LiveRuR). Łącząc lokalny kapitał społeczny z ponadnarodowymi zasobami wiedzy i doświadczenia, projekt ma pomóc efektywnie wdrażać rozwiązania odpowiadające na lokalne wyzwania. Zanim jednak do tego dojdzie, niezbędne jest użycie odpowiednich, określonych narzędzi.
Co wyróżnia CERUSI?
Dla umożliwienia i wdrażania społecznych innowacji, CERUSI wykorzystuje unikalne narzędzia, wśród których, szczególnie warte odnotowania są:
- RSI_LAB Caravans
W trakcie prowadzonych w terenie spotkań, prowadzący przybliżali projekt lokalnej społeczności zbierając jej pomysły oraz zapewniając tymczasowe wsparcie, co w kolejnym kroku służyć ma stworzeniu partnerstwa między nimi — zainteresowanymi rozwojem swego regionu, a podobnie myślącymi, kierującymi się podobnymi ideami osobami z regionów Europy Środkowej. Spotkania te służyły też określeniu wyzwań z jakimi mierzą się lokalne społeczności, aby później przez wydarzenia LAB Modules, znajdować dla nich zbiory optymalnych rozwiązań dla sygnalizowanych, zdiagnozowanych uprzednio problemów.
[…]
Odwiedziliśmy [organizatorzy projektu – dop. autor] trzy miejsca w środkowo-zachodniej Polsce — Pleszew, Sowina Błotna, Kuczków. W spotkaniach uczestniczyli przedstawiciele różnych środowisk: lokalni działacze, seniorzy, przedstawiciele młodzieży, urzędnicy, przewodniczący sołectwa oraz zainteresowani mieszkańcy. Najważniejszymi tematami dla tej społeczności, wymagającymi rozwiązań były: mobilność na wsi i transport publiczny, poczucie przynależności, dostępność usług, dostęp do specjalistycznej opieki zdrowotnej i opieki nad seniorami, lokalny rynek pracy oraz exodus mieszkańców.
Źródło: Newsletter CERUSI nr. 3
- RSI_Design Academy (Akademia Innowacji)
Na platformie Skyrocket stanowiącej przestrzeń dla podmiotów publicznych poszukujących alternatyw wobec tradycyjnych usług społecznych i inwestorów lokujących kapitał w w prospołecznych działaniach, stworzona została, dostępna w 7 językach — Akademia Innowacji (Design Academy). Jest to miejsce, w którym adresaci projektu oprócz zdobycia aktualnej wiedzy, mogą wspólnie określać wyzwania społeczne stojące przed nimi i w międzynarodowym gronie dyskutować nad możliwymi ich rozwiązaniami.
Dalsze plany CERUSI
Z udziałem decydentów, agencji rozwoju regionalnego oraz organów publicznych, do stycznia 2022 roku zostanie opracowana strategia Rural Social Innovation. Będzie ona prezentować wspólną wizję rozpowszechniania innowacji społecznych i przedsiębiorczości społecznej na obszarach wiejskich. Wraz z jej narodzinami, powołana zostanie też sieć łącząca podmioty z obszarów wiejskich i peryferyjnych w krajach uczestniczących w projekcie — Partnerstwo na Rzecz Innowacji Społecznych na Obszarach Wiejskich.
Ponadto, opracowanych zostanie siedem lokalnych planów działania propagujących skalowanie (kalibrację) sprawdzonych regionalnych innowacji społecznych, takich jak wspomniana wcześniej platforma Skyrocket — plany określą jak ją wykorzystać aby wraz z „Lab Caravans” służyła w przyszłości tworzeniu systemów i rozwiązań wspierających rozwój innowacji społecznych na naszych, europejskich obszarach wiejskich.
Żródła:
Interreg Central Europe [tłum. własne]
Newsletter nr. 3 [tłum. własne]