15 czerwca 2023 roku odbyła się gala wręczenia nagród w konkursie „Moja SMART wieś. Wizje i inicjatywy” zorganizowana przez partnera KSOW Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk (IRWiR PAN). Gala miała na celu uhonorowanie innowacyjnych i zrównoważonych inicjatyw wiejskich w dwóch kategoriach: "Wizje" i "Inicjatywy". W kategorii "Wizje" nagradzano projekty o przyszłościowej wizji rozwoju wsi, z kolei w kategorii "Inicjatywy" nagrodzono już zrealizowane pomysły i działania, które przyczyniły się do poprawy warunków życia i rozwoju społeczności wiejskich.

Gala wręczenia nagród w konkursie "Moja smart wieś. WIZJE I INICJATYWY" była nie tylko okazją do uhonorowania laureatów, ale także do wspólnego podsumowania dotychczasowych osiągnięć i wymiany pomysłów na przyszłość z zakresu rozwoju wsi w całym kraju. Wydarzenie to stanowiło ważny krok w promowaniu innowacyjnych rozwiązań dla rozwoju wiejskich społeczności i inspirację dla kolejnych projektów. Jak zauważył przewodniczący kapituły konkursu dr hab. Sławomir Kalinowski, prof. IRWiR PAN, otwierając uroczystą galę, "Moja smart wieś. WIZJE I INICJATYWY" to nie tylko konkurs - to manifestacja wiary w potencjał, jaki drzemie w społecznościach wiejskich. Jest to także dowód na to, że innowacyjność nie zna granic i nie jest zarezerwowana tylko dla miast. Ma ona różny wymiar – ogromnych inwestycji, małych mikrorozwiązań, ale przede wszystkich wymiar społeczny, który po tak trudnych czasach pandemicznych jest szczególnie ważny.

Następnie w imieniu Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN gości powitała dr hab. Monika Stanny, prof. IRWiR PAN, Dyrektor IRWIR PAN. Pani Dyrektor stwierdziła, że „konkurs jest historią, która dzieje się z państwa udziałem”. Dodała, że „jesteście państwo częścią koncepcji, która jest wdrażana już dziś w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej (...) Konkurs zrodził się z potrzeby zrozumienia, czym jest Smart Village. Od lat mówiło się o smart city i właściwie nikogo nie dziwi, że miasto może być "smart". Ale czy wieś może być "smart"? Kilka lat temu zrobiliśmy sobie ćwiczenie, w którym staraliśmy się odpowiedzieć na pytanie jakie cechy wyróżniają smart miasto. Ale trudno było określić czymże będzie albo już jest, smart wieś. Próbowaliśmy dokonać pewnej inwentaryzacji działań smart. Ale okazało się, że tego się nie da wyliczyć. To nie jest infrastruktura – żłobki, przedszkola, urzędy, place zabaw, tylko pewne działania (...). Po pierwszym konkursie mieliśmy pewien zarys koncepcji, zarys działań, aktywności, które powodują, że coś staje się "smart" i dodała, że wśród głównych wyzwań są zmiany demograficzne, w tym wyludnianie się wsi oraz poszukiwanie nowych źródeł utrzymania mieszkańców wsi.

Do inauguracyjnych przemówień zaproszony został również Dyrektor Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Warszawie, Pan Paweł Krzeczunowicz, który wskazał na wyzwania stojące przed Krajową Siecią Obszarów Wiejskich plus oraz koncepcją smart villages.

Następnie o koncepcji smart villages opowiedział mgr Łukasz Komorowski (IRWiR PAN). W swojej wypowiedzi podkreślał, że mianem smart villages określić można te wsie (społeczności lokalne), które wykorzystują technologie cyfrowe i innowacje na co dzień, poprawiając w ten sposób jakość życia, polepszając standard usług publicznych i lepiej wykorzystując zasoby lokalne. Przedstawił instrument „Inteligentna Wieś”, który wdrażany będzie w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 w ramach dwóch interwencji –  LEADER/RLKS oraz infrastruktury na obszarach wiejskich.

W dalszej kolejności dr hab. Sławomir Kalinowski, prof. IRWiR PAN, podsumował konkurs. Wskazując na istotę wątków cyfrowych przywołał słowa Steve'a Jobsa: "Technologia to tylko narzędzie. Ważne jest to, co robimy z tym narzędziem". To zdanie odzwierciedla esencję konkursu, ponieważ nie chodzi tylko o wykorzystanie technologii, ale o jej wykorzystanie w sposób, który przynosi realne korzyści i zmiany. Zmiany wsi na miejsce lepsze do życia. Nie unifikację i gentryfikację na miarę miasta, ale na miejsce wyjątkowe, gdzie chce się żyć. Zwrócił uwagę, że uczestnicy konkursu i lokalni liderzy są tymi, którzy nie tylko sięgnęli po narzędzia, ale także zainspirowali innych do zrobienia tego samego.

Przypomniał skład kapituły konkursu (Przewodniczący Kapituły: Sławomir Kalinowski, Członek Kapituły: Monika Stanny, Anna Rosa, Łukasz Komorowski, Oskar Szczygieł) i poinformował, że na konkurs wpłynęło 140 prac, w tym 67 prac w części WIZJE i 73 prace w części INICJATYWY. W swojej wypowiedzi podkreślił, że tematyka przysłanych na konkurs prac była bardzo zróżnicowana, a ich poziom był bardzo wyrównany, co utrudniało dokonania wyboru w wyróżnieniu prac. Część opisanych przez uczestników konkursu wizji i inicjatyw wpływała na poprawę jakości życia.

Sam katalog prac w konkursie był niezwykle zróżnicowany i obejmował:

• inteligentne zarządzanie energią i bezpieczeństwem energetycznym,
• działania na rzecz środowiska naturalnego,
• idee społeczeństwa obywatelskiego,
• elementy wpływające na poprawę jakości i poziomu życia,
• działania na rzecz poprawy infrastruktury technicznej i społecznej,
• działania poprawiające poziom edukacji i rozwijające kompetencje,
• usprawnienia w kontakcie pomiędzy mieszkańcami gminy,
• promocja kultury oraz dziedzictwa materialnego i niematerialnego,
• inteligentne rozwiązania z zakresu rolnictwa i gospodarki żywnościowej.

Następnie Przewodniczący Kapituły poinformował, że główne nagrody zdobyli:

W części INICJATYWY:

Laureaci Konkursu "Moja smart wieś. WIZJE I INICJATYWY" w kategorii INICJATYWY

I nagroda i 6 tys. zł: Małgorzata Pucer i Dariusz Pucer – „Zagroda edukacyjna "Pszczelandia"”, województwo warmińsko-mazurskie, powiat kętrzyński,  gmina Barciany, Pastwiska.

II nagroda i 5 tys. zł: Małgorzata Dąbrowska – „Stowarzyszenie Made in Bończa”, województwo mazowieckie, powiat grójecki, gmina Warka, Bończa.

III nagroda i 4 tys. zł: Marek Zimakowski– „Projekt "Eko Energia od Somonina aż po Przywidz"”, województwo pomorskie, powiat gdański, gmina Przywidz

Ponadto, Kapituła Konkursu przyznała 7 równorzędnych wyróżnień po 1 tys. zł:

• Anna Szokaluk, Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Kulturalnych Szansa, „SMART Szansa i odpady - aplikacja do zarządzania odpadami" (województwo lubelskie,  powiat chełmski, gmina Rejowiec Fabryczny);
• Kamil Stepnowski, „Aleksandrowo - smart wieś, dzięki smart działaniom..." (województwo mazowieckie, powiat ostrołęcki, gmina Lelis, Aleksandrowo);
• Małgorzata Pachecka, „Elektroniczne Biuro Obsługi Interesanta (EBOI)" (województwo mazowieckie, powiat pruszkowski, gmina Michałowice);
• Agnieszka Trybowska, Stowarzyszenie dla Ciebie „Smart Siołkowa - Inicjatywy" (województwo małopolskie, powiat nowosądecki, gmina Grybów, Siołkowa);
• Andrzej Parafian, Konrad Tkaczyk, Karolina Ostrowska Wawryniuk, Dawid Nawrot, Dawid Wróblewski, Przemysław Abram, „Zgorzała - moja smart wieś" (województwo mazowieckie, powiat piaseczyński, gmina Lesznowola, Zgorzała);
• Jadwiga Stefańska, „W Orzechowie nad Wartą" (województwo wielkopolskie, powiat wrzesiński, gmina Miłosław, Orzechowo);
• Anna Gnach, Sandra Trela, Alicja Krzak, Mieczysław Gnach, „Nasze Bożkowice - wspomnienia mieszkańców" (województwo dolnośląskie, powiat lubański, gmina Olszyna, Bożkowice).

W części WIZJE:

Laureaci Konkursu "Moja smart wieś. WIZJE I INICJATYWY" w kategorii WIZJE

I nagroda i 6 tys. zł: Maciej Pawłowski – „Wizja "smart village" - gmina Recz”, województwo zachodniopomorskie, powiat choszczeński, gmina Rzecz.

II nagroda i 5 tys. zł: Patrycja Wojtysiak, Julia Malec, Kinga Wiśniewska, Damian Rojewski – „System zdalnych konsultacji medycznych ze specjalistami”, województwo łódzkie, powiat sieradzki, gmina Warta, Rossoszyca.

III nagroda i 3 tys. zł: Alicja Jamorska-Kurek – „Piaseczna Górka - wieś bez poddtopień - Wizje”, województwo świętokrzyskie, powiat kielecki, gmina Morawica, Piaseczna Górka.

Ponadto, Kapituła Konkursu przyznała 7 równorzędnych wyróżnień po 1 tys. zł:

• Kinga Kijak-Markiewicz, Mariusz Markiewicz, „Wola Radłowska. Bądźmy razem. Bądźmy smart" (województwo małopolskie, tarnowski, Radłów, Wola Radłowska);
• Marek Wareńczak, „Mała retencja na terenie gminy Powidz" (województwo wielkopolskie, powiat słupecki, gmina Powidz);
• Łukasz Zaranek, „Aplikacja mobilna SMART4VILLAGE" (województwo wielkopolskie, powiat obornicki, gmina Rogoźno, Cieśle)
• Agnieszka Pakuła, LGD "Białe Ługi" „NEW LIFE (nowe życie)" (województwo świętokrzyskie, powiat kielecki, gmina Daleszyce, Trzemosna);
• Martyna Uziębło, Michał Stokowski, Michał Żelazkowski, Karolina Kurzawa, Izabela Sotek, Martyna Mielnik, „Doświadcz historii w rozszerzonej rzeczywistości" (województwo mazowieckie, powiat łosicki, gmina Sarnaki, Mierzwice-Kolonia);
• Zofia Kulka, „S&T Głogowa village" (województwo wielkopolskie, powiat kolski, gmina Raszków, Głogowa);
• Zuzanna Miziołek, Magdalena Majtczak, „Rolnictwo precyzyjne" (województwo łódzkie, powiat zgierski, gmina Stryków, Swędów).

Następnie po rozdaniu nagród laureaci prezentowali swoje zrealizowane inicjatywy, a także swoje pomysły na smart rozwiązania w społecznościach lokalnych. Na zakończenie gali prowadzący jeszcze raz pogratulował wszystkim laureatom i zaprosił do wspólnego zdjęcia.

Operacja "Moja smart wieś. WIZJE I INICJATYWY" zrealizowana została w ramach Planu Działania KSOW na lata 2014-2020. Plan operacyjny na lata 2022-2023 Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich.

Prezentacja - pobierz