Związki zawierające węgiel są podstawą życia na Ziemi — stanowią budulec naszych społeczeństw i gospodarek. W ludzkim ciele, węgiel jest po tlenie najliczniejszym pierwiastkiem ze względu na masę (ok. 18,5%). Stanowi połowę wagi spożywanego przez nas jedzenia i jest w naszym DNA.

 

Życie we wszechświecie istnieje tylko dzięki temu,
że atom węgla posiada pewne wyjątkowe właściwości.
~James Jeans [tłum. własne]

Nasze miasta, zbudowane na stali i cemencie, powstały dzięki przetwarzaniu wapienia i rudy żelaza — rzecz niemożliwa bez węgla. Wyjątkowość tego pierwiastka wykorzystywana jest przez przemysł chemiczny w produkcji wysoce złożonych cząsteczek dla produktów farmaceutycznych, chemikaliów, tworzyw sztucznych i zaawansowanych materiałów, ułatwiających nasze codzienne życie.

Paliwa kopalne oparte na węglu, zasilają nasze domy, fabryki i pojazdy od ponad wieku.

Jednakże, szkodliwe emisje powstające w wyniku ich spalania, procesów przemysłowych i zmian w użytkowaniu gruntów, kumulują się w oceanach i dramatycznie zwiększają stężenie CO₂ w atmosferze. Skutkiem czego, klimat ociepla się, zanika bioróżnorodność, oceany stają się coraz bardziej zakwaszone, a ekstremalne zjawiska pogodowe stają się coraz częstsze. Dodatkowo, krótkoterminowe obiegi węgla między roślinnością a atmosferą są zaburzone, a poziom mórz podnosi się na lądy, lasy, morza i kriosferę.

Wszystkie te procesy, pętle sprzężenia zwrotnego, przyspieszają i potęgują skutki kryzysu klimatycznego i bioróżnorodności, stanowiąc bezpośrednie zagrożenie dla funkcjonowania ekosystemów i naszych społeczeństw.

Ty umrzesz, ale węgiel nie; jego kariera nie kończy się na tobie.
Wróci do gleby i tam roślina może go ponownie przyjąć w odpowiednim czasie,
włączając go znowu w cykl życia roślinnego i zwierzęcego.

~Jacob Bronowski [tłum. własne]
 

Jedną z odpowiedzi na te wyzwania, może być rolnictwo węglowe (regeneracyjne), ujęte i opisane w nowym komunikacie Komisji Europejskiej „Wyzwania związane z rolnictwem węglowym”, którego przetłumaczone fragmenty prezentujemy poniżej.

Cytując Janusza Wojciechowskiego, komisarza do spraw rolnictwa UE: Rolnictwo węglowe wzmocni udział rolników i leśników w procesy dekarbonizacji naszej gospodarki, zapewniając przy tym dodatkowe dochody przy jednoczesnej ochronie naszej bioróżnorodności — tym samym zwiększając odporność gospodarstw na klęski żywiołowe i wpływając na bezpieczeństwo żywnościowe. Do osiągnięcia tego celu, przyczynią się również dające nowe rozwiązania, badania naukowe i innowacje. [tłum. własne]

Rolnictwo węglowe można określić jako ekologiczny model biznesowy, który nagradza osoby pracujące w rolnictwie za stosowanie ulepszonych praktyk gospodarowania gruntami. W wyniku tego, poprzez zwiększenie wychwytywania dwutlenku węgla i/lub zmniejszenie uwalniania węgla do atmosfery z poszanowaniem zasad ekologicznych korzystnych dla bioróżnorodności i kapitału przyrodniczego, następuje wzrost sekwestracji węgla w żywej biomasie, martwej materii organicznej i w glebach.

Potencjał pochłaniania dwutlenku węgla, redukcji emisji i ochrony istniejących zasobów węgla, różni się co prawda w zależności od warunków bioklimatycznych, a dodatkowo — silnie zależy od warunków terenowych, takich jak topografia, rodzaj gleby oraz przeszłe i obecne praktyki użytkowania gruntów. Jednak, chociaż stosowanie ulepszonych praktyk w rolnictwie jest bardzo zależne od miejsca, poniższe ich przykłady stanowią skuteczne sposoby gospodarowania gruntami, skutkujące wzrostem sekwestracji dwutlenku węgla i w większości przypadków — dodatkowymi korzyściami dla ekosystemów i różnorodności biologicznej:

• zalesianie i ponowne zalesianie z poszanowaniem zasad ekologicznych korzystnych dla różnorodności biologicznej i zrównoważonej gospodarki leśnej, w tym praktyk przyjaznych różnorodności biologicznej i przystosowania lasów do zmiany klimatu;
• agroleśnictwo i inne formy rolnictwa mieszanego łączące roślinność drzewiastą (drzewa lub krzewy) z systemami produkcji roślinnej i/lub zwierzęcej na tym samym gruncie;
• stosowanie międzyplonów, uprawa konserwująca, ochrona gleb, ograniczanie utraty gleby przez erozję i zwiększanie zawartości węgla organicznego w glebie na zdegradowanych gruntach ornych;
• ukierunkowane przekształcenie gruntów uprawnych w odłogi lub odłogowanych w trwałe użytki zielone;
• rekultywacja torfowisk i terenów podmokłych, która ogranicza utlenianie istniejących zasobów węgla i zwiększa potencjał sekwestracji węgla.

Komisja Europejska podaje, że do 2030 roku, inicjatywy związane z uprawą węgla, powinny przyczynić się do wychwycenia 42 MtCO2 (ton metrycznych) i składowania ich w naturalnych pochłaniaczach węgla w Europie(np. las i gleby). Dodatkowo, dla powszechnego wykorzystywania rolnictwa węglowego, każdy użytkujący grunty, do roku 2028 powinien mieć dostęp do zweryfikowanych danych dotyczących emisji i pochłaniania.

Więcej o tym, przeczytamy w źródle tego tekstu — komunikacie Komisji Europejskiej „Wyzwania związane z rolnictwem węglowym”.

---

Źródło: link [tłum. własne]

/ Korzystano także z wniosków i danych przedstawionych w książce The Carbon Farming Solution