Blisko 350 przedstawicieli europejskich instytucji i organizacji działających na rzecz obszarów wiejskich z 39 krajów przez cztery dni dyskutowało nad najbardziej efektywnym modelem rozwoju obszarów wiejskich podczas V spotkania Parlamentu w Kielcach. Głos mieszkańców wsi stanowi ważny wkład do transformacji europejskich krajów zgodnie z przyjętymi politykami i strategiami unijnymi. Cztery dni pełne aktywności takich jak spotkania plenarne, wizyty terenowe, warsztaty tematyczne oraz panele dyskusyjne — to tylko część punktów tego międzynarodowego wydarzenia, które po raz pierwszy odbyło się w Polsce.

Inauguracji zgromadzenia Europejskiego Parlamentu Wiejskiego 2022 (ERP) odbywającego się w dniach 12-15 września br. w Kielcach, pod patronatem honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, dokonali przedstawiciele trzech europejskich organizacji – inicjatorów EPW:

• Āris Ādlers (PREPARE),
• Marion Eckardt (ELARD)
• Vanessa Halhead (ERCA).

Celem tego, tak ważnego dla społeczności wiejskiej wydarzenia było umożliwienie wyrażenia opinii przez mieszkańców obszarów wiejskich europejskich krajów oraz promowanie współpracy i aktywności ich mieszkańców, w kooperacji z organizacjami społecznymi i rządami poszczególnych państw.
 

W dłuższej perspektywie oczywiście musimy się obawiać o bezpieczeństwo żywnościowe, ono staje się w tej chwili jednym z kluczowych elementów bezpieczeństwa w ogóle - oprócz bezpieczeństwa energetycznego - bezpieczeństwo żywnościowe jest najważniejsze. Wysokie ceny energii, wysokie ceny nawozów to jest to co dotyka rolnictwo, dlatego musimy zwiększać pomoc dla rolnictwa, musimy myśleć o tym, by w przyszłości to bezpieczeństwo samych rolników zwiększyć. Nie będzie bezpieczeństwa żywnościowego, jeśli nie będzie bezpieczeństwa ekonomicznego dla samych rolników i to jest przedmiotem naszej troski. – stwierdził Janusz Wojciechowski, komisarz Unii Europejskiej ds. rolnictwa, w trakcie powitania uczestników spotkania.

Swoje przemówienia otwierające wydarzenie wygłosili również Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Anna Gembicka, przewodniczący Rady ds. Rolnictwa i Obszarów Wiejskich przy Prezydencie RP Jan Krzysztof Ardanowski oraz członek zarządu województwa Świętokrzyskiego Marek Jońca. Wszyscy z nich zgodnie podkreślali, że głos mieszkańców wsi powinien być słyszalny zarówno na arenie krajowej jak i międzynarodowej, chociażby przez znaczący fakt tego, że w samej Polsce, stanowią oni 40% społeczeństwa. Ich opinie i doświadczenia stanowić muszą znaczący wkład w rozwoju Unii Europejskiej, kraju ale też regionu i wspólnot lokalnych. Szczególnie w tak dynamicznych, zarówno geopolitycznie jak i gospodarczo, dzisiejszych czasach.

– Wielu mieszkańców wsi w Europie, w szczególności rolników – ja jestem rolnikiem – jest przekonanych, że ich głos nie jest w stanie przebić się do polityków – zauważył Jan Krzysztof
Ardanowski.

Zidentyfikowane i istniejące wyzwania środowiskowe, społeczne oraz gospodarcze, potęgowane są dodatkowo efektami pandemii oraz wojny za naszą wschodnią granicą. Otwierający wydarzenie podkreślali, że synergiczny rozwój obszarów wiejskich wraz z rozwojem ośrodków miejskich powinien mieć długoterminową wizję, wraz planem działania, jak jego zaplanowane cele osiągnąć. Zaangażowanie, wymiana doświadczeń i powielanie dobrych praktyk z innych regionów Europy będzie kluczem do osiągnięcia sukcesu i podniesienia jakość życia zawodowego i społecznego mieszkańców wsi.

Drugi dzień wydarzenia wypełniły wizyty studyjne do inspirujących i interesujących miejsc w województwie świętokrzyskim. Celem tych 10 wyjazdów terenowych było zapoznanie uczestników z polskimi doświadczeniami z zakresu m.in. tworzenia miejsc pracy na wsi, rozwoju przedsiębiorczości, wytwarzania i dystrybucji lokalnych produktów, wiejskiej turystyki, opieki nad seniorami, tworzeniem inteligentnych wiosek i ochrony klimatu. Uczestnicy podkreślali, że te wielokierunkowe formy rozwoju polskich obszarów wiejskich mogą stanowić przykłady, które powinny być wdrażane w innych regionach Europy.

Jak powiedział nam jeden z młodych uczestników Parlamentu podczas jednego z wyjazdów studyjnych, Jakub Wejman z woj. łódzkiego — Dzięki wizytom studyjnym, organizowanym za sprawą Europejskiego Parlamentu Wiejskiego, poznałem wiele innowacyjnych technik produkcji soków i wędlin. Z racji, że jestem uczniem szkoły rolniczej, a konkretnie Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Dobryszycach, postaram się przekazać zdobytą wiedzę innym uczniom, którzy interesują się sadownictwem i przemysłem wędliniarskim.

Kolejnym punktem agendy drugiego dnia były kwestie przyszłości europejskich obszarów wiejskich. Zostały one poruszone podczas spotkań sieciujących, które przeznaczone były przede wszystkim dla młodych uczestników ERP, gdyż to młodzież będzie stanowiła przyszłość Europy i ich zdanie oraz opinie powinny być brane pod uwagę podczas tworzenia polityk, przepisów prawa oraz innych dokumentów o znaczeniu legislacyjnych i strategicznym. Spotkania sieciujące zorganizowano w formie Wiejskiego „World Cafe” polegające na wymianie poszerzających perspektywę doświadczeń w gronie młodych osób z całej Europy. Dodatkowo podczas tej części wydarzenia odbyły się również wystawy lokalnych i tradycyjnych produktów z całej Europy, prezentowane przez przedstawicieli poszczególnych krajów. Odwiedzanie ich pozwalało poznać krajowe i lokalne inicjatywy podejmowane w europie, które mogą być źródłem inspiracji, przekuwanej w przyszłości na bliźniacze działania w naszych lokalnych społecznościach. Całości dopełniła strefa „Message Wall”, gdzie uczestnicy mogli wyrazić swoje opinie, swoje emocje czy zaproponować swoje pomysły lub przekazać wiadomości płynące od nich do mieszkańców obszarów wiejskich, rządów krajowych i Unii Europejskiej.

Głównym punktem trzeciego dnia były warsztaty prowadzone w niewielkich grupach, dotyczące szeregu tematów ważnych dla przyszłości obszarów wiejskich Europy. Każdy z gości Parlamentu mógł uczestniczyć w dwóch warsztatach wybranych spośród puli tematycznych:

• wieś i organizacje pozarządowe,
• przyszłość wiejskiej Europy
• działania społeczne,
• działania klimatyczne, 
• LEADER w akcji,
• przegląd badań na rzecz dobrobytu wsi,
• gospodarka wiejska,
• zatrudnianie młodych osób.

Dzień zwieńczyły działania sieciujące, efektem których, po raz kolejny było zebranie głosów uczestników spotkań. Wśród nich, szczególnie warte uwagi jest “Conversation Cafe” — zajęcia opierające się na wymianie pomysłów i doświadczeń, dotyczących działań jakie możemy wprowadzać w odniesieniu do zagrożeń wynikających z postępujących zmian klimatu.

Pierwszym najważniejszym punktem ostatniego dnia, była debata na temat Paktu dla Obszarów Wiejskich — dokumentu, który może stanowić pomost pomiędzy organizacjami działającymi oddolnie, a Komisją Europejską; dla wspólnego ustanowienia i podjęcia się wdrożenia działań uwzględniających potrzeby, oczekiwania oraz pomysły mieszkańców obszarów wiejskich. Finałem i zwieńczeniem dnia podsumowań, było podpisanie Deklaracji z Kielc (Rural People's Declaration of Kielce), dostępnej tutaj (niebawem też w języku polskim). W kolejnym etapie, dokument ten będzie przedstawiany decydentom polityki rozwojowej Unii Europejskiej i krajów, których przedstawiciele uczestniczą w obradach Parlamentu.

Obrady Europejskiego Parlamentu Wiejskiego trwały cztery dni i były doskonałą okazją do wymiany doświadczeń i wiedzy między społecznościami wiejskimi z całej Europy. Niezależnie od tego, czy jesteśmy mieszkańcami wsi, czy też nie — im lepszą mamy świadomość bieżących potrzeb i problemów, tym skuteczniej możemy je spełniać i im zapobiegać lub je rozwiązywać. Bez wsłuchiwania się w głos wsi przy planowaniu jej przyszłości, na drodze do zmian podążać będziemy jedynie za echem naszych wyobrażeń i projekcji. Dla uniknięcia właśnie takiego scenariusza, dzięki trzem organizacjom wymienionym na wstępie i Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich, odbyło się nasze międzynarodowe spotkanie w Kielcach.

---

Organizatorami tegorocznej edycji Europejskiego Parlamentu Wiejskiego (EPW) było Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie oddział w Warszawie — realizujący zadania jednostki centralnej Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich oraz Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Świętokrzyskiej.

Transmisje z wydarzenia dostępne są online pod linkiem — tutaj.

W najbliższym czasie na naszym portalu znajdziecie zarówno komplet najciekawszych zdjęć z tego wydarzenia, jak i przetłumaczony, najważniejszy dokument powstały podczas Europejskiego Parlamentu Wiejskiego.