Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła 12 maja Międzynarodowym Dniem Zdrowia Roślin. Celem jest podniesienie globalnej świadomości na temat znaczenia zdrowia roślin – a od niego zależy zdrowie zarówno nasze, jak i naszej planety. Rośliny stanowią 80 proc. żywności, którą jemy i produkują 98 proc. tlenu, którym oddychamy.
Ustanawiając ten dzień, ONZ dąży do podniesienia globalnej świadomości na temat tego, w jaki sposób ochrona zdrowia roślin może pomóc w:
- wyeliminowaniu głodu;
- zmniejszeniu ubóstwa;
- ochronie różnorodności biologicznej;
- pobudzaniu rozwoju gospodarczego.
Dzień ten jest kluczowym dziedzictwem Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin 2020.
Bez zdrowych gleb, nie będzie zdrowych roślin. O tym pisaliśmy w artykule Małe kroki na grząskim gruncie — (...)wbrew często powtarzanej i utrwalanej opinii o odnawialności gleby, jest ona zasobem OGRANICZONYM. W umiarkowanym klimacie uformowanie jednego centymetra gleby zajmuje około stu lat.Stanowi ona cienką, delikatną warstwę, która jest gospodarzem ponad jednej czwartej bioróżnorodności świata. Choć może mieć nawet kilka metrów grubości, to jej najcenniejsza dla naszej i świata roślin, warstwa próchniczna, zajmuje zaledwie 10-30 centymetrów. Gleba jest wszechświatem mikroorganizmów dostarczających składników odżywczych produktom, którymi się żywimy. Jest filtrem dla wody, którą pijemy i powietrza, którym oddychamy.
To jednak, na co warto zwrócić uwagę szczególnie dzisiaj — w obliczu jednego z największych globalnych problemów, jakim jest kryzys klimatyczny, to fakt, że gleba magazynuje tyle dwutlenku węgla, co wszystkie roślinny naziemne i ma kluczowe znaczenie w przeciwdziałaniu katastrofie środowiskowej.
Dlaczego to ważne?
Dbałość o zdrowie roślin ma szczególne znaczenie, ponieważ:
- Zarówno nasze zdrowie, jak i zdrowie naszej planety zależy od roślin.
- Rośliny stanowią 80 proc. żywności, którą jemy i produkują 98 proc. tlenu, którym oddychamy.
- Szkodniki i choroby roślin są odpowiedzialne za utratę nawet 40 proc. światowych upraw żywności oraz za straty handlowe w obrocie produktami rolnymi przekraczające 220 miliardów dolarów rocznie.
Na co wpływa zdrowie roślin?
Zdrowie roślin ma wpływ na bezpieczeństwo żywnościowe i rolnictwo. Zmiany klimatyczne i działalność człowieka wpływają również na zdrowie roślin, zmieniając ekosystemy i ograniczając różnorodność biologiczną, jednocześnie tworząc nowe nisze dla rozwoju szkodników.
Międzynarodowe podróże i handel powodują, że szkodniki i choroby pojawiają się w miejscach, w których wcześniej nie występowały. Zapewnienie zdrowia roślinom jest niezbędne dla życia na ziemi i każdy z nas ma do odegrania pewną rolę.
Działania dla zdrowia roślin
ONZ wskazuje, że dbanie o zdrowie roślin wiąże się z tym, że:
- Rządy, decydenci i prawodawcy muszą nadać priorytet zdrowiu i ochronie roślin: zapewniać zgodność z międzynarodowymi normami fitosanitarnymi, inwestować w innowacje w zakresie zdrowia roślin, badania i rozwój oraz wzmacniać krajową i regionalną ochronę roślin.
- Należy zachować ostrożność przy zakupach roślin i produktów roślinnych, zwłaszcza za pośrednictwem handlu na odległość, który omija regularne kontrole fitosanitarne. Ważne jest, aby kupować od renomowanych firm, które zapewniają międzynarodową certyfikację fitosanitarną dla bezpiecznego handlu roślinami i produktami roślinnymi.
- Rolnicy mogą zapobiegać rozprzestrzenianiu się szkodników, stosując wyłącznie certyfikowane nasiona i sadzonki wolne od szkodników oraz regularnie monitorując, kontrolując i zgłaszając występowanie nietypowych szkodników w swoich gospodarstwach.
- Rolnicy powinni stosować przyjazne dla środowiska praktyki ochrony przed szkodnikami – w tym oparte na metodach biologicznych, które nie szkodzą owadom zapylającym i wykorzystują pożyteczne owady i organizmy.
- Sektory transportu i handlu powinny wdrażać normy międzynarodowe, przestrzegać obowiązujących przepisów fitosanitarnych, przyczyniać się do ustanawiania norm Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin.
- Ogół społeczeństwa powinien być świadomy zagrożeń związanych z transgranicznym przenoszeniem roślin i produktów roślinnych, które mogą być źródłem szkodników i chorób.
Rola edukacji
Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym warto uświadamiać, że rośliny mogą chorować oraz co to oznacza dla bezpieczeństwa żywnościowego, różnorodności biologicznej, środowiska i naszej gospodarki.
Organizacje pozarządowe i instytucje współpracujące bezpośrednio z rolnikami mogą podnosić ich świadomość na temat najlepszych praktyk w zakresie zapobiegania szkodnikom i zapewniać im praktyczne wsparcie we wdrażaniu tych metod. Mogą koordynować działania różnych zainteresowanych stron w dziedzinie zdrowia roślin, zwłaszcza na szczeblu lokalnym.
Działania PIORiN
We wszystkie te działania włącza się Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN), która na co dzień stoi na straży zdrowia roślin.
Zadania realizowane przez PIORiN mają na celu:
- zmniejszenie zagrożenia ze strony organizmów szkodliwych;
- eliminację negatywnych skutków wynikających z wymiany handlowej i stosowania środków ochrony roślin;
- nadzór nad produkcją materiału siewnego w pełni spełniającego wymagania zdrowotne i jakościowe.
Zadania i cele Inspekcji osiągane są poprzez:
- prowadzenie działalności kontrolnej i diagnostycznej;
- szeroko zakrojoną działalność edukacyjną nakierowaną na podnoszenie wiedzy z zakresu ochrony roślin i nasiennictwa wśród producentów rolnych i przedsiębiorców działających w branży rolniczej.
- diagnostykę laboratoryjną, która jest ważnym obszarem działalności Inspekcji – laboratoria Inspekcji działają w oparciu o wdrożony system zarządzania jakością, a większość z nich uzyskała certyfikat akredytacji PCA na zgodność z normami międzynarodowymi; posiadanie akredytacji stanowi potwierdzenie, że usługi świadczone przez laboratorium reprezentują wysoki standard jakości, uzyskiwany poprzez stosowanie uznanych metod badawczych i nowoczesnego wyposażenia oraz kompetencje i bezstronność personelu, przy zapewnieniu stałej gotowości do współpracy z klientem.
GALERIA
